پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 40 |
| تعداد شماره‌ها | 1,019 |
| تعداد مقالات | 8,739 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,582,192 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,889,244 |
تطبیق القاعدة التفسیریة "قاعدة الجری والتطبیق" فی نهج البلاغة | ||
| دراسات حدیثة فی نهج البلاغة | ||
| دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 7، خرداد 2021، صفحه 58-49 اصل مقاله (906.35 K) | ||
| نوع مقاله: المجلة العلمية البحوثية | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/anb.2021.54731.1225 | ||
| نویسنده | ||
| سید عبدالله اصفهانی* | ||
| أستاذ مساعد فی التفسیر وعلوم القرآن، جامعة القرآن الکریم للعلوم والتربیة، جامعة آمل، إیران | ||
| چکیده | ||
| تعتبر "القواعد التفسیریة" فرعا من فروع العلوم القرآنیة وهی مایقوم علیها الاستنتاج وتعتبر المعیار فی اختیار الوجهة التفسیریة الأصح. "قاعدة الجری والتطبیق" التفسیریة تعتبر الطریقة العقلانیة والقائمة من التعالیم التفسیریة لأهل البیت (ع). یطرح السؤال الرئیسی فی هذا المقال الذی تمت کتابته وفقاً للنهج الوصفی- التحلیلی مع الترکیز علی مشکلة البحث والمصادر المکتبیة، حول استکشاف تطبیق القاعدة المذکورة أعلاه فی نص نهج البلاغة، وماهی الحالات التی استخدمها أمیر المؤمنین(ع) من بین أنواع مختلفة من قاعدة "الجری فی القرآن" بصفته القرآن الناطق والصحابی الأکثر إلمامًا بالأصول والقواعد والطرق التفسیریة لنبی الإسلام رسول الله صلى الله علیه وسلم. أخیرًا، هذه المقالة هی حرکة بحثیة فی ترسیخ ودعم القاعدة المذکورة أعلاه وترسیخ المنهج التفسری لأهل البیت (ع). استخدام وتطبیق نهج "التنقیب ودراسة المصادیق" الموجودة فی نهج البلاغة وتطبیق القاعدة المذکورة أعلاه یعتبر من الإنجازات الخاصة والمبتکرة لهذا المقال بحیث تم تطبیق القاعدة المذکورة فی ثمانیة حالات- اثنی عشرة حالة من نفس الآیات القرانیة، وفی ست حالات، تم تخصیص الآیة على شکل اقتباس المعنى والمحتوى أو ما شابه نص الآیة نفسها، من بینها خمس حالات تدل علی قاعدة "الجری الظاهرة فی القرآن" مع التأکید على الوحی وسیاق الآیة؛ وست حالات تدل علی قاعدة "الجری الظاهرة فی القرآن" بتجزئة سیاق الآیة ؛ وسبعة تدل علی قاعدة "الجری فی باطن القرآن" | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| الجری والتطبیق؛ حالات التطبیق؛ نهج البلاغه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| كاربست قاعده تفسيری «جری و تطبيق» در نهج البلاغه | ||
| نویسندگان [English] | ||
| سید عبدالله اصفهانی | ||
| استادیار تفسیر و علوم قرآنی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، آمل، ایران | ||
| چکیده [English] | ||
| قواعد تفسیر» از شاخه‌های علوم قرآنی و ریشه استنباط و ملاک گزینش دیدگاه صحیح تفسیری است. قاعده تفسیری «جری و تطبیق»، شیوه‌ای عقلانی و برخاسته از آموزه‌های تفسیری اهل‌بیت (ع) است.پرسش اساسی مقاله حاضر كه با روش توصیفی، تحلیلی، مسئله محور و كتابخانه‌ای نگارش یافته، كنكاش از كاربست قاعده فوق در متن نهج البلاغه است و اینكه امیر المؤمنین (ع) به عنوان قرآن ناطق و آشنا‌ترین صحابه با مبانی، منابع، قواعد و روش‌های تفسیری پیامبر (ص)، در نهج البلاغه، در چه مواردی از گونه‌های مختلف «جری قرآن» استفاده نموده است، تا در نهایت، حركتی پژوهشی در استحكام بخشی و حمایت از قاعده فوق و تحكیم روش تفسیری اهل‌بیت (ع) باشد. دستاورد و نوآوری ویژه مقاله حاضر آن است كه با «مصداق كاوی» به عمل آمده در متن نهج‌البلاغه، كاربست قاعده فوق، هجده مورد ـ كه در دوازده مورد، عین آیه قرآن، و در شش مورد آیه به شكل نقل به معنا و مضمون یا مشابه متن آیه ـ را به خود اختصاص داده است، كه از آن میان، پنج مورد به «جری ظاهر قرآن» با تأكید بر شأن نزول و سیاق آیه؛ و شش مورد به «جری ظاهر قرآن» با تقطیع از سیاق آیه؛ و هفت مورد باقی‌مانده به «جری باطن قرآن» اختصاص یافته است. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| جری و تطبیق, موارد كاربست, نهج البلاغه | ||
| مراجع | ||
|
القرآن کریم
نهج‌البلاغة لصبحي الصالح.
ابن ابي الحدید (۱۳۸٥ش). مظاهر التاريخ في شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد. الترجمة والهامش: محمود مهدوي دامغاني طهران: منشورات ني.
ابن منظور، محمد بن مکرم (۱٤۰٥ق). لسان العرب. قم: آداب الحوزة.
بابايي وآخرون، علي اکبر (۱۳۷۹ش). منهجية تفسير القرآن. قم: معهد البحوث والجامعة.
بحراني، سيد‌هاشم (۱۳۳٤ش). البرهان في تفسیر القرآن (المجلد الرابع). قم: دار الکتب العلمیة.
جوادي آملي، عبدالله (۱۳۸۳ش). تفسير تسنيم. قم: اسرا.
حر عاملي، محمد بن حسن (۱٤۰۹ق). وسائل الشيعة. قم: آل بيت.
حسیني غیاثی، سیّد محمّدرضا (۱۳۸۳ش). انوار القرآن. قم: حماسه.
الذهبي، محمد حسين (۱۳۹٦ق). التفسیر والمفسرون. دوم. بیروت: دار احیا التراث العربي.
الراغب الاصفهانی، حسین‌بن محمد (۱٤۱۲ق). المفردات في غریب القرآن. تحقیق صفوان عدنان داودی. بیروت. دارالعلم.
رضايي اصفهاني، محمد علی (۱۳۹۰ش). منطق التفسير في القرآن. قم: جامعه المصطفی (ص) العالمیه.
السبت، خالد (۱٤۲۱ق). قواعد التفسير جمعا ودراسة. قاهره: دار ابن عفان.
سليمي زارع، مصطفي (۱۳۹۲). مكانة روايات الجري والتطبیق في عملية تفسير القرآن. مجلة البحوث القرآنية الفصلية. تحرير سيد حجت جعفري ـ السنة الثانية عشرة. رقم واحد. ۱۲٤ ـ ۱٤۱. مشهد: مكتب الدعايات الإسلامية في قم (فرع خراسان رضوي)
السيوطي، جلال الدين (۱٤۰٤ق). الدر المنثور. بیروت: دار الفکر.
صدوق، محمد بن علي (۱٤۰٥ق). كمال الدين وتمام النعمة. تصحيح علي اكبر غفاري. قم. معهد النشر الاسلامي.
صفوي، كوروش (۱۳۸۷ش). مقدمة في علم الدلالة. طهران: سوره مهر.
الطباطبایی، سید محمد حسین (۱۳۸۸ش). القرآن في الإسلام. قم: بوستان کتاب.
_________ (۱۳۷٤ش). الميزان في تفسير القرآن الكريم. قم: جمعية معلمي حوزة قم. مكتب المطبوعات الإسلامية.
طبرسي، احمد بن علي (۱٤۰۳ق). الاحتجاج علي اهل لجاج. مشهد: المرتضوي.
عياشي، محمد بن مسعود (۱۹۹۱م). تفسير عياشي. بیروت: موسسه البيروت اعلمي الطمبوعات.
الفراهيدي، خليل بن احمد (۱٤۱۰ق). العين. قم: منشورات هجرت.
الکلینی، محمد بن يعقوب (۱۳٦۳ش). الكافي. طهران: دار الكتب الاسلامية.
المجلسي، محمد باقر (۱۳٦۳ش). مراة العقول. طهران: دار الکتب الاسلامیه.
مصطفوی، حسن (۱۳۷۱). التحقیق في کلمات القرآن الکریم. الاول. طهران: وزارة الإرشاد.
معرفت، محمد‌هادي (۱۳۸۳). التفسير الاثري الجامع. قم: مؤسسة التمهيد.
مکارم شیرازی، ناصر (د. تأ). ترجمة نهج البلاغة وشرحه بإيجاز. البحث: محمدجعفر امامي ومحمدرضا آشتیاني قم: هدف.
نواب لاهیجی میرزا محمدباقر (۱۳۷۹). شرح نهج البلاغة. تهران: میراث مکتوب.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 227 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 112 |
||