تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,114 |
تعداد مقالات | 9,532 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,202,020 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,038,786 |
اهمیت ژئواستراتژیک جنوب ایران (خلیج فارس) در منظومه منافع آمریکا در دوران جنگ جهانی دوم تا جنگ سرد | ||
پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
دوره 9، شماره دوم - پیاپی 18-بهارو تابستان 1400، مهر 1400، صفحه 267-284 اصل مقاله (686.69 K) | ||
نوع مقاله: pajoheshi | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/lhst.2021.8129 | ||
نویسنده | ||
میکائیل وحیدی راد* | ||
استادیارگروه تاریخ، دانشگاه شهید بهشتی، تهران ـ ایران | ||
چکیده | ||
جنگ جهانی دوم، مانند جنگ اول، خیلی زود دامن ایران را نیز گرفت و علیرغم اعلام بیطرفی، موقعیت استراتژیک ایران برای کمکرسانی به شوروی برای غلبه بر آلمان زمینهساز حضور نظامی سه قدرت بریتانیا، آمریکا و شوروی در خاک ایران و اشغال آن شد. حضور نظامی آمریکا در ایران نیز بیشتر از همین زاویه کمک به شوروی و تلاش برای تقویت کریدور تدارکاتی جبهه شوروی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. مسئله پژوهش حاضر آن است که آیا حضور آمریکا در ایران تنها در راستای کمک به شوروی بوده است یا آمریکا با خروج از سیاست دکترین مونرو بهصورت عملی در صدد ایفای نقشی فراتر از آن و در صدد بازیگری در مناطق مهم و استراتژیک جهان بوده است. در نوشتار حاضر با کاربست روش تحقیق تاریخی و استفاده از اسناد آمریکا، در صدد هستیم تا به زمینهها و دلایل حضور این کشور در ایران در طی جنگ جهانی دوم پاسخ دهیم. فرض ما بر این امر ابتنا دارد که آمریکا با شناخت کافی از اهمیت استراتژیک خلیجفارس در طی جنگ و همچنین فردای پس از جنگ برای حضور طولانی مدت برنامهریزی کرده و بر آن اساس برنامههای خود را پیش برده است. یافتههای تحقیق نیز حاکی از آن است که آمریکا با توسل به روشهای مختلف ضمن متمایل کردن سیاستمداران ایران در گرایش به غرب، با تأسیس پایگاه و اعمال سیاستهایی برای جهتدهی به افکار عمومی در ایران برنامه بلندمدتی برای حضور در خلیجفارس در پیش گرفته بود. | ||
کلیدواژهها | ||
خلیج فارس؛ جنگ جهانی دوم؛ آمریکا؛ محمدرضاشاه؛ بریتانیا | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Geostrategic Importance of the South of the Iran (Persian Gulf) in the US System of Interests During World War II to Cold | ||
نویسندگان [English] | ||
mikail vahidirad | ||
چکیده [English] | ||
World War II, like World War I, despite its declaration of neutrality soon swamped Iran, its strategic position to help the Soviets overcome Germany paved the way for the British, US, and Soviet powers to occupy Iranian territory. The US military presence in Iran has been analyzed from the same perspective. As helping the Soviet Union and trying to strengthen the supply corridor of the Soviet front. The question of the paper is whether the US presence in Iran was merely to help the Soviet Union, or whether the US, by withdrawing from the policy of the Monroe Doctrine, was practically seeking to play a role beyond that and seek to play a role in important and strategic regions of the world. In this article, using the method of historical research and the use of American documents, we seek to answer the contexts and reasons for the presence of this country in Iran during World War II. Our assumption is based on the fact that the United States, with sufficient knowledge of the strategic importance of the Persian Gulf during the war and also the day after the war, planned for a long-term presence and proceeded accordingly. The findings of the study also indicate that the United States, using various methods while inclining Iranian politicians to the West, by establishing a base and implementing policies to orient public opinion in Iran, has a long-term plan to be present in the Persian Gulf. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Persian Gulf, World War II, USA, Mohammad Reza Shah, Britain | ||
مراجع | ||
آبادیان، حسین (1390). «آمریکا و اهمیت نظامی ایران در جنگ جهانی دوم»، فصلنامه تاریخ روابط خارجی. سال دوازدهم. شماره 47. ص 1-30.
آوری، پیتر (1377). تاریخ معاصر ایران از تاسیس سلسله پهلوی تا کودتا. ترجمة مهدی رفیعی مهرآبادی. تهران: عطایی.
اسکرین، سرکلارمونت (1363). جنگ جهانی در ایران (خاطرات سرکلارمونت اسکراین). ترجمة غلامحسین صالحیار. [بیجا]. نشر سلسله.
بولارد، سر ریدر (1364). شترها باید بروند. ترجمة حسین ابوترابیان. تهران: نشر نو.
ترکمان، محمد (1370). اسناد نقش بیطرفی ایران در شهریور 1320، سیاست خارجی در آستانه اشغال. تهران: کویر.
تقوی اصل، عطا (1382). ژئوپولیتک جدید. تهران: وزارت امور خارجه.
جعفری ولدانی، اصغر؛ محسن پیرهادی (1395). «جایگزینی نفوذ آمریکا به جای انگلیس در ایران». فصلنامه پژوهشهای روابط بین الملل. دروه اول. شماره 22. ص 59-99.
چمنکار، محمدجعفر (1398). «تاثیرات اقتصادی جنگ جهانی دوم بر بنادر و جزایر خلیج فارس و دریای عمان (بر اساس آرشیو سازمان اسناد ملی ایران)». فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام. سال دهم. شماره 21. ص 33-59.
حافظنیا، محمدرضا (1380). «نقش ژئواستراتِژیک ایران در جنگ جهانی دوم». فصلنامه تاریخ روابط خارجی. سال دوم. شماره 9. ص 61-72.
ذوقی، ایرج (1368). ایران و قدرتهای بزرگ در جنگ جهانی دوم. تهران: پاژنگ.
روزنامه اطلاعات. 14شهریورماه 1320. شمارة 4645.
روزنامه اطلاعات. 16آبان 1321. شماره 5946.
صورت مذاکرات مجلس شورای ملی. دوره سیزدهم. جلسه 50. 12 اردیبهشت 1321.
کتاب سفید: تاریخچه ومتن قراردادهای مربوط به نفت ایران، شرکت ملی نفت ایران. تهران: شرکت ملی نفت ایران. 1344.
گاردان، کنت آلفرد (1362). مأموریت ژنرال گاردان در ایران. ترجمة عباس اقبال اشتیانی. تهران: نگاه.
میرفندرسکی، ابوطالب بن میرزابیگ موسوی (1388). تحقه العالم در اوصاف و اخبار شاه سلطانحسین. به کوشش رسول جعفریان. کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
وحیدیراد، میکائیل (1398). «تاکتیکهای آمریکا در قبال مسئله نفت و بحران آذربایجان در دوره قوام (1326-1324)». تاریخنامه ایران بعد از اسلام. سال دهم. شماره 20. ص 117-147.
Ashley, Jackson (2018). Persian Gulf command a history of the second world war, Yale University Press. BBC Monitoring Service Archive (2018), E89, Germany in Hindustan and Persian, 7 November 1944.
F.R.U.S. [818] Mr. Griscom to Mr. Hay, Railway construction monopoly in Persia held by Russia, Teheran, and January24, 1902. F.R.U.S. 1901/d364 Telegram, The Shah of Persia to President Roosevelt, Teheran, September 20, 1901. F.R.U.S. 891.105A/11, Memorandum by the Chief of the Division of Near Eastern Affairs (Murray) to the Assistant Secretary of State (Berle), [Washington,] January 10, 1942. F.R.U.S. 891.105A/11, the Iranian Minister (Schayesteh) to the Secretary of State, [Washington,] January 6, 1942. F.R.U.S. 891.24/201: Telegram, the Minister in Iran (Dreyfus) to the Secretary of State, Tehran, May 29, 1942. F.R.U.S. 891.51A/518: Telegram, the Minister in Iran (Dreyfus) to the Secretary of State, Tehran, March 13, 1942. F.R.U.S. 891.6363 Amiranian/5: Telegram, The Chargé in Iran (Merriam) to the Secretary of State, Teheran, January 4, 1937. F.R.U.S. 891.51A/523: Telegram, the Minister in Iran (Dreyfus) to the Secretary of State, Tehran, May 4, 1942. F.U.S.R. 691.0024/7–945,Memorandum by the Division of Middle Eastern Affairs to the Office of Near Eastern and African Affairs, [Washington,] July 9, 1945. F.U.S.R. 761.91/1–1145, Memorandum by the Acting Secretary of State to President Roosevelt, Washington, January 11, 1945. F.U.S.R. 761.91/1–1145, Memorandum by the Acting Secretary of State to President Roosevelt, Washington, January 11, 1945. F.U.S.R. 861.24/1742, the Charge in Iran (Ford) to the Secretary of State,No. 840, TEHRAN, February 14, 1944. -Gen. Patrick J. Hurley General Connolly F.R.U.S.891.20/133, President Roosevelt to the Lend-Lease Administrator (Stettinius), Washington, March 10, 1942. F.U.S.R. 711.91/98 Memorandum by Mr. John D. Jernegan of the Division of Near Eastern Affairs, [Washington,] January 23, 1943. F.U.S.R. 711.91/98, Memorandum by the Adviser on Political Relations (Murray), [Washington,] February 11, 1943. F.U.S.R. 124.91/104, Memorandum by the Secretary of State to President Roosevelt, WASHINGTON, December 22, 1943. F.U.S.R.811.248/7-1344: Telegram, the Charge m Iran (Ford (to the Secretary of State, TEHRAN, July 13, 1944. F.U.S.R.811.248/7-1344: Telegram, the Secretary of State to the Charge in Iran (Ford), WASHINGTON, July 18, 1944. F.U.S.R. 811.248/7-1844: Telegram, the Third Secretary of Legation in Iran (Calhoun) to the Secretary of State, TEHRAN, July 18, 1944. F.U.S.R. 811.248/7-3044: Telegram, the Charge m Iran (Ford) to the Secretary of State, TEHRAN, July 30, 1944. F.U.S.R. 891.248/9-3044: Telegram, the Ambassador in Iran (Morris) to the Secretary of State, TEHRAN, September 30, 1944. F.U.S.R. 891.6363/7-744: Telegram. the Secretary of State to the Charge in Iran (Ford), WASHINGTON, July 2. 1944. Shohei, Sato (1964). Britain's Decision to Withdraw from the Persian Gulf, 1964–68: A Pattern and a Puzzle, the Journal of Imperial and Commonwealth History. The Sydney Morning Herald, Wed 17 Mar 1858, p 2.
Wilson, Woodrow (2017). the Fourteen Points Speech. CreateSpace Independent Publishing Platform. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 388 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 275 |