2گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
چکیده
یکی از حوادثی که جهان و جهانیان را برای برپایی قیامت آماده می‌سازد، «نفخ صور» است. بر اساس آیات و روایات با دمیده شدن در صور همه اهل آسمان‌ها و زمین صاعقه‌زده می‌شوند. در آیه 68 سوره زمر اطلاقِ «صَعِقَ» بر عموم، با تعبیر «إِلاَّ مَنْ شاءَ اللَّهُ» مقید گشته است. در حقیقی یا مجازی بودنِ معنای این تقیید و بر فرض حقیقی بودنِ استثنا، در مصادیق آن، میان مفسران فریقین اختلاف‌نظر وجود دارد. تحقیق حاضر آراء مفسران فریقین را بر اساس تحلیل مفاهیم و عناصر موجود در متنِ آیه، بررسی انتقادی نموده است. نگارندگان، دیدگاهی که استثنا در این آیه را از نوع حقیقی و متصل دانسته است اثبات نمودهاند. نظرگاه‌هایی چون استثنا بودنِ پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله، اهل‌بیت ایشان، اهل معرفت، شهدا و انبیا، مؤیَّد با شواهد قرآنی، روایی و عقلی تشخیص داده شد. نظریه‌هایی چون استثناءِ فرشتگان، حضرت موسی علیه‌السلام، ارواح و ... نقد گردید و دلالت آن به حقیقتِ امر مخدوش شناخته شد.
One of the events that prepares the world and the worlds for the resurrection is the "blowing of trumpets". According to verses and hadiths, all the people of the heavens and the earth are struck by lightning. In verse 68 of Surah Zumr, the application of "lightning" to the public is limited to the interpretation of "except for the will of God." There is a difference of opinion among the commentators of the two sects on whether the meaning of this restriction is real or virtual, and on the assumption that the exception is real.
The present study has critically examined the opinions of the commentators of the two sects based on the analysis of the concepts and elements in the text of the verse. The authors have proved the view that the exception in this verse is real and connected. Opinions such as the exception of the Holy Prophet (PBUH), his Ahl al-Bayt, the people of knowledge, the martyrs and the prophets, were confirmed by Qur'anic, narrative and intellectual evidence. Theories such as the exception of angels, Prophet Moses (pbuh), spirits, etc. were criticized and its implication was recognized as distorted.
کلیدواژه‌ها [English]
Sa'iqi', Bloating Tire, Surat al-Zomar, Exceptions to Sa'iqi, Interpretive views
مراجع
قرآن کریم، ترجمه فولادوند، محمد مهدی (1418 ق). تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامى.
الصحیفة السجادیة، ترجمه و شرح فیض الإسلام، (1376ش). تهران: فقیه.
ابن بابویه، محمد بن علی (1381ش). خصال. تهران: کتابچی.
_____، (1387ش). عیون أخبار الرضا علیه‌السلام. تهران: نشر جهان.
ابن جوزی، ابوالفرج جمال الدین(1419ق). بستان الواعظین و ریاض السامعین. محقق أیمن البحیری، بیروت: الکتب الثقافیه.
ابن حکم، حسین (1408ق). تفسیر الحبری. بیروت: موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث.
ابن سینا، حسین بن علی (1395ق). الشفا الطبیعیات. تحقیق چورچ قنواتی و سعید زاید، قاهره: المکتبه العربیه.
ابن شاذان، فضل (1350ش). الایضاح. به کوشش جلال الدین محدث ارموی، تهران: دانشگاه تهران.
ابن قتیبه، عبدالله (1405ق). تأویل مختلف الحدیث. بیروت: مکتب الاسلامی.
ابن قیم جوزیه، محمد بن ابی بکر (1973م). اعلام الموقعین عن رب العالمین. بیروت: چاپ طه عبدالرئوف سعد.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب. بیروت: دار الفکر.
ابن هشام، عبدالله بن یوسف (1424ق). مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب. قاهره: مطبعه المدنی.
ابن‌ابی‌جامع، علی بن حسین (1413ق). الوجیز فی تفسیر القرآن العزیز. قم: دار القرآن الکریم.
ابن‌ابی‌حاتم، عبدالرحمن بن محمد (1419ق). تفسیر القرآن العظیم. ریاض: مکتبة نزار مصطفی الباز.
ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی (1422ق). زاد المسیر فی علم التفسیر. بیروت: دار الکتاب العربی.
ابن‌عطیه، عبدالحق بن غالب (1422ق). المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز. بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم (1411ق). تفسیر غریب القرآن. بیروت: دار و مکتبة الهلال.
ابنمردویه، احمد بن موسى (1424ق). مناقب علی بن أبی طالب علیه السلام و ما نزل من القرآن فیعلی. قم: موسسه علمى فرهنگى دار الحدیث.
ابوالفتوح رازی، حسین بن علی (1408ق). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن. آستان قدس رضوی: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
ابوحیان، محمد بن یوسف (1420ق). البحر المحیط فی التفسیر. بیروت: دار الفکر.
ابوربه، محمود (1969م). شیخ المضیره. قاهره: الاعلمی للمطبوعات.
امین، نصرت‌بیگم (1375ق). تفسیر مخزن العرفان در علوم قرآن. اصفهان: نشر گلبهار.
آلوسی، محمود بن عبدالله (1415ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی. بیروت: دار الکتب العلمیة.
میبدی، احمد بن محمد (1371ش). کشف‌الاسرار و عدة الابرار. تهران: امیرکبیر.
نحاس، احمد بن محمد (1421ق). اعراب القرآن. بیروت: دار الکتب العلمیه.
نهاوندى، محمد (1386ش). نفحات الرحمن فى تفسیر القرآن. قم: موسسة البعثة، مرکز الطباعة و النشر.
نیآوردی، علی بن محمد (بیتا). النکت و العیون تفسیر الماوردی. بیروت: دار الکتب العلمیة.
هاشمی، احمد (1423ق). جواهر البلاغه فی المعانی و البیان و البدیع. قم: مرکز مدیریت حوره علمیه قم.
هلالى، سلیم بن قیس (1416ق). أسرار آل محمد علیهم السلام. قم: الهادی.
André Gottschalk, Hugo Van Aken and Thomas Standl; (2011). Is Anesthesia Dangerous?.DeutschesÄrzteblatt International
Maggio, Christopher R, Marshall, Thomas C, Stolzenburg, Maribeth (2009). "Estimations of charge transferred and energy released by lightning flashes in short bursts". Journal of GeophysicalResearch:Atmosphere.
