پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,154 |
| تعداد مقالات | 9,925 |
| تعداد مشاهده مقاله | 18,488,467 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,837,890 |
کارکرد طرح‌واره‌های تصویری در مفهوم‌سازی قرآن با تحلیل شواهدی از سورۀ طه و انبیاء | ||
| پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن | ||
| دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 18، فروردین 1400، صفحه 29-46 اصل مقاله (1.12 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/quran.2021.8194 | ||
| نویسندگان | ||
| نسرین تیموری* 1؛ مینا جیگاره2؛ نسرین فقیه ملک مرزبان3 | ||
| 1دانشگاه الزهرا . دانشکده ادبیات و زبانها. گروه زبان و ادبیات عرب | ||
| 2هیئت علمی دانشگاه الزهرا | ||
| 3دانشیارگروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه الزهراء(ع) | ||
| چکیده | ||
| در این پژوهش سعی می شود چگونگی انتقال معنا و مفهوم سازی قرآن در دو سوره طه و انبیاء مورد بررسی قرار گیرد. بسیاری از مفاهیم مجرّد و انتزاعی چون وحدانیت؛ نبوت؛ معاد؛ هدایت و سرنوشت بشر در روز قیامت و بهشت و جهنم و.... در قرآن وجود دارد که برای بشر ناآشناست. طرحواره های تصویری«تصوری» از دستاوردهای معناشناسی شناختی؛ با انواع(حرکتی، فضایی، قدرتی، حجمی..) نقش مهمّی در محسوس ساختن مفاهیم ناآشنای ذهنی – انتزاعی و عقلی بر مبنای تجربیات حسّی و تعامل انسان با محیط و فضاهای بدن مند دارند. ضرورت و هدف پژوهش، بررسی کارکرد انواع طرحواره های تصویری در انتقال مفاهیم انتزاعی قرآن است. شواهدی از سوره های طه و انبیاء قرآن با روش توصیفی- تحلیلی بر مبنای الگوی جانسون مورد بررسی قرار گرفت. ضمن اینکه از نظر جرجانی بعنوان نمایندۀ سنتی در این راستا استفاده گردید. یافتۀ پژوهش بیانگر اینست که1. قرآن با تلفیق انواع طرحواره ها و تکیه بر تجربیات اجتماعی؛ فرهنگی؛ حسی- ادراکی انسان روشی خلاقانه‌ای در انتقال مفهوم بکار گرفته است 2. ازمجموع طرحواره های سوره طه و انبیاء، طرحوارۀ قدرتی با بیشترین فراوانی و طرحوارۀ شیء از کمترین فراوانی برخوردار بوده است. قرآن، سورۀ طه و انبیاء، طرحواره تصویری، جرجانی | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن؛ سورۀ طه و انبیاء؛ طرحواره تصویری؛ جرجانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Function of Imaginary Schemes in the Conceptualization of the Qur'an By analyzing evidence of Surah Taha and Anbia | ||
| نویسندگان [English] | ||
| nasrin teimuri1؛ mina jigareii2؛ Nasrin faghih malek marzban3 | ||
| 1Al-zahra university. literature & Language cullege. Arab literature & language group | ||
| 3Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Al-Zahra University | ||
| چکیده [English] | ||
| In this research,It is tried to be examined how to convey the meaning and conceptualization of the Quran in two surahs of Taha and Anbia. There are many abstract concepts such as oneness prophecy , resurrection , guidance and human destiny on the Day of Judgement , heaven , hell and etc. In the Quran that are unfamiliar to human beinigs .Imagine schemas of cognitive-semantic achivments with types (kinetic,spatine,power,volume,…) play on important role in sensing unfamiliar mental-abstract and intellectual concepts based on sensory experience and human intraction with the envierment and body spaces. The necessity and purpose of the research is to invetigate the function of various image schemas in conveying abstract concepts of Quran. Evidance from the chapters of Taha and Anbia of Quran was examined by a descriptive-analytical method based on Johnson’s model. In addition , Jorjani was used as a traditional representative in ragard.The research finding in dicate that : 1) By cobining various schemas and relying on sociocultural , sensory-perceptual experiences of human beings , the Qur’an has used a creative method in conveying concepts. 2) From all of the schemas of surahs Taha and Anbia , the schematic of power has the highest frequency and the schema of the object has the lowest frequency. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| "Qur'an", “Taha and Anbia surah”, ” conceptual schemas” | ||
| مراجع | ||
|
ابن عاشور، محمد بن طاهر. التحریر و التنویر. بی جا. بی تا
ابوعبیده، معمر بن مثنی.(1381ق). مجاز القرآن. تح: محمد فؤاد سزگین. قاهره: مکتبة الخانجی. لا ط
ابن منظور، محمد بن مکرم.( 1414ق). لسان العرب. بیروت: دار الصادر. الطبعة الثانیة
ابوعطیه اندلسی، عبدالحق.(1422ق). المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز.تح: عبدالسلام عبدالشافی محمد.بیروت: دارالکتب العلمیة.چاپ اول
ابو دیب، کمال.( 1394). صور خیال در نظریۀ جرجانی. ترجمه فرهاد ساسانی و فرزان سجودی. تهران: نشر علم. چاپ اول
اندلسی، ابوحیان.(1420).البحر المحیط فی التفسیر.تح: محمدجمیل صدقی.بیروت: دارالفکر
بیضاوی، عبدالله.(1418).انوارالتنزیل و اسرار التاویل. تح: محمد عبدالرحمن المرعشلی.بیروت: داراحیاء التراث.چاپ اول
الجرجانی، عبدالقاهر. (1412ق ).اسرار البلاغة. تحقیق محمود محمد شاکر. القاهرة: المکتبة الخانجی. الطبعة الأولی
جرجانی.(1396). اسرار البلاغه.ترجمه د. جلیل تجلیل. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. چاپ ششم
راسخ مهند، محمد.(1394). درآمدی بر زبانشناسی شناختی: نظریه ها و مفاهیم. تهران:انتشارات سمت. چاپ پنجم
راغب اصفهانی، حسین.(1412).المفردات فی غریب القرآن.تح صفوان عدنان داوودی. بیروت، دمشق: دارالعلم، دارالشامیة.چاپ اول
طباطبائی، سید محمد حسن.( 1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر تبلیغات اسلامی جامعه مدرسین قم. چاپ پنجم
صفوی، کوروش.(1383). درآمدی بر معناشناسی. تهران: سورۀ مهر. (حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی)
العدل، سید عبدالمطلب.(1388).هیروگلیف در قرآن.ترجمه د. حامدصدقی، د.حبیب الله عباسی.تهران:انتشارات سخن
عثمان الحمدانی، ایاد عبدالودود.( 2004). التصویر المجازی أنماطه و دلالاته فی مشاهد القیامة. عراق، بغداد: دارالشؤون الثقافیة العامة. الطبعة الأولی
فولادوند، محمد مهدی.(1415ق). ترجمۀ قرآن. تهران: دار القرآن الکریم. چاپ اول
قرشی، سید علی اکبر.(1371).قاموس قرآن. تهران: دار الکتب الاسلامیة. چاپ ششم
لیکاف، جورج؛ جانسون، مارک.(1394). استعاره هایی که با آنها زندگی می کنیم. ت: هاجر آقا ابراهیمی. تهران:نشر علم. چاپ اول
____ ، (1397). (به پیوست مقالۀ معاصر استعاره). ت: جهانشاه میرزابیگی. تهران: نشر آگاه. چاپ اول ویراست دوم
د. محمد داوود، محمد.(2002). القرآن الکریم وتفاعل المعانی و...:2ج.قاهره: دارالغریب
مکارم شیرازی، ناصر.(1374).تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیة. چاپ اول
مصطفوی، حسن.( 1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب
نیشابوری، نظام الدین محمد بن حسن.(1416).تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان. بی جا
د.نهر، هادی.( 2008م). علم الدلالة التطبیقی فی التراث العربی. عمان، إربد : عالم الکتب الحدیث. الطبعة الأولی
پایان نامه:
النوری الخرشه، احمد غالب.( 2008م).اسلوب الإنزیاح فی النص القرآن. جامعة مؤته
مقالات اینترنتی فارسی:
صفوی، کوروش. بحثی دربارۀ طرحهای تصویری از دیدگاه معناشناسی شناختی. نامه فرهنگستان. تابستان 1382. دوره6. ش 21: ص 85-65
مهدی عابدینی جزینی و همکاران. بررسی طرحواره های تصویری عذاب در قرآن از منظر زبانشناسی شناختی. مجله تحقیقات علوم قرآن و حدیث. پاییز 97. ش 39: ص 157- 127
مرتضی قائمی و اختر ذوالفقاری. طرحواره های تصویری در حوزۀ سفر زندگی دنیوی و اخروی در زبان قرآن. دوره 4 ش 3. پاییز 95 : ص 1-22
فاطمه دریس و همکاران. بررسی کاربست طرحواره های تصویری جانسون در قرآن کریم با تکیه بر اشاره های تربیتی و آموزه های اخلاقی در کلام وحی. مجله آموزه های تربیتی در قرآن و حدیث. پاییز و زمستان 95: ص76-59
حسن مقیاسی. نقد و بررسی طرحواره های تصویری قرآن در نهج البلاغه. فصلنامه پژوهشنامه دانشگاه بوعلی سینا همدان. تابستان 95. دوره 4 ش 14: ص 95-68
عالیه کرد زعفرانلو و فائقه ابراهیم. بررسی طرحواره های تصویری جانسون در آیات توصیف کننده بهشت و جهنم در چارچوب معناشناسی شناختی. فصلنامه ذهن. پاییز 98 ش 79: 152-119
مریم توکل نیا و ولی الله حسومی. بررسی طرحواره های تصویری حرف "فی" در قرآن با تکیه بر نظریۀ جانسون در معنی شناسی شناختی. دو فصلنامه تفسیر پژوهی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. بهار و تابستان 95. دوره 3 ش 5: ص 80-46
Evans,V & M. Green(2006). Cognitive linguictics an Introduction.Edinburgh university prees Ltd.
Johnson,M.(1987). The Body in the mind. The Bodily Basis of meaning,Imagination and Reason. Chicago: University of Chicago Press | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 603 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 509 |
||