تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,105 |
تعداد مقالات | 9,457 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,063,438 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,959,573 |
شبکه معنایی ریشه "سجد" در کاربردهای قرآن کریم | ||
پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن | ||
دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 18، فروردین 1400، صفحه 147-161 اصل مقاله (926.2 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/quran.2021.8203 | ||
نویسنده | ||
حبیب رضا ارزانی* | ||
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
چکیده | ||
در هشتاد و یک آیه از کلام الله مجید به ریشه (سجد) و مشتقات آن پرداخته شده است؛ اگرچه می توان مساله سجده را در برخی دیگر از آیات قرآن نیز جستجو کرد؛ اما تحقیق حاضر با توجه به تقارب تفسیری بیشتر آیات سجده، تنها به بررسی آیات ۸۱ گانه سجده در قرآن پرداخته است؛ تا جایگاه و اهمیت ویژه مسجد و شبکه معنایی آیات مزبور را مورد مطالعه و واکاوی قرار دهد. مسجد، محوری ترین رکن جامعه اسلامی و عامل ایجاد وحدت، ایمان و همدلی است. آیات سجده در ۳۲ سوره مکی و مدنی از قرآن و مجموعاً مشتقات ریشه (سجد)، ۹۲ مرتبه در هشتاد و یک آیه ی قرآن، تکرار شده اند؛ این آیات را می توان در ۱۲ مقوله: سجده همگانی، عدم سجده ابلیس، ظالم ترین ظالمان، توجه به قبله، سجده شکر، حریم مسجد، آبادانی مسجد، معراج از مسجد به مسجد، حمایت از عبادتگاه ها، مسجد ضرار، تحقق وعده الهی و مسجد یادمان طبقه بندی کرد. با ایجاد ارتباط معنایی میان مقوله های دوازده گانه، محور بودن مسجد، رعایت حریم آن و توجه به قبله (مسجد الحرام) به خوبی روشن می شود. یکی از مهمترین عوامل ایجاد و احداث مساجد نیز انس و ارتباط با پروردگار است. سجده نیز نزدیک ترین حالت قرب مخلوق به خالق است، از این رو آبادگران مسجد نیز شرایط ویژه ای دارند و کسانی که قرار است نام آنها در تمدن ایمانی الهی، به یادگار بماند، با ایجاد بنای مسجد، این احیاگری، مانایی می یابد. معراج پیامبر از مسجد به مسجد بیان می شود؛ اراده خداوند بر حمایت از تمامی مکان های عبادی از جمله مساجد است و وعده ی الاهی به مومنان، در قالب ورود به مسجد الحرام و انجام شعایر و مناسک عبادی، محقق می شود. از دیگر سو ابلیس به جهت استنکاف از سجده، از درگاه الاهی رانده شده و کسانی که مسیر او را پیروی می کنند، حتی اگر مسجد هم بسازند، مسجد آنان مرکز اضرار به مسلمین شده و نابودی آن از بقا، زیبنده تر است، و در نهایت کسانی که مانع رفتن مومنین به مسجد می شوند ظالم ترین ظالمانند. | ||
کلیدواژهها | ||
شبکه معنایی؛ آیات سجده؛ مساجد | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Semantic Network of 'SJD' root in Holy Quran Uses | ||
نویسندگان [English] | ||
Habibreza Arzani | ||
Islamic Science and Culture Academy | ||
چکیده [English] | ||
The root of 'SJD' and it's branches have used in 81 verses of the Holy Quran. Although we can find the usage of 'Mosqe' in other versas of Holy Quran, but in present reaserch only 81verses of 'sjd' have been studied. Knowing the Semantic network of 'sjd' root in Holy Quran to understand the status of Mosques, is very important. Mosque has an important role in Islamic society and the main factor of Islamic belief and Muslim sympathy. The sjd' verses have been mentioned in 32 chapters of the Holy Quran and 92 times have been repeated in the Holy Quran. These verses in 12 categories have been studied. Public prostration, not obeying of Iblis (Satan), Miraj (spiritual journey) from mosque to the mosque, spiritual centers protection, the zerar mosque, fulfilment of divine promise and memorial mosque of the Cave companion. There are relations between mosque and 'sjd' verses. Some of these relations are negative and others are positive. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Semantic network, 'sjd' verses, masques | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 454 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 435 |