پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,112 |
| تعداد مقالات | 9,508 |
| تعداد مشاهده مقاله | 17,143,656 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,008,727 |
شناخت عوامل مؤثر بر توسعه پایدارشهری در شهر مشهد با رویکرد آینده‌پژوهی (مطالعه موردی: مناطق شهری 1 و 2) | ||
| برنامه ریزی توسعه کالبدی | ||
| دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 23، آذر 1400، صفحه 25-40 اصل مقاله (1.2 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/psp.2021.49764.2211 | ||
| نویسندگان | ||
| ساجده باغبان خیابانی1؛ محمد اجزا شکوهی* 2 | ||
| 1گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران | ||
| 2مدیر گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| با توجه به اینکه توسعه‌پایدار در محیط‌های شهری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، لذا این مطالعه سعی دارد تا با بهره‌گیری از رویکرد آینده‌پژوهی و با توجه به عوامل مختلف پایداری، به تحلیل این عوامل در قالب یک سیستم در مناطق 1 و 2 شهر مشهد بپردازد. بدین‌منظور، این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد، تکمیل پرسشنامه، مصاحبه و تحلیل‌های نرم‌افزاری انجام شده است. بر اساس مطالعات انجام شده گذشته 30 متغیر اولیه پایداری انتخاب شده و در نهایت بر مبنای نظرات 30 کارشناس، شش متغیر کلیدی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی_فرهنگی، کالبدی و زیست‌محیطی برای منطقه 1 و شش متغیر کلیدی در ابعاد اقتصادی و کالبدی برای منطقه 2 در ماتریس اثرات متقاطع نرم‌افزار میک‌مک شناسایی شد. در ادامه، پس از تعریف وضعیت‌های مطلوب، میانه و فاجعه برای هریک از متغیرهای کلیدی، از جامعه آماری خواسته شد تا با توجه به شرایط مناطق مورد مطالعه، به تأثیرگذاری هر یک از این وضعیت‌ها بر یکدیگر در بازه 3- تا 3 بپردازند تا با استفاده از نرم‌افزار سناریو ویزارد به تحلیل الگوهای پیش‌روی مناطق مورد مطالعه پرداخته شود. نتایج حاصل از این تحلیل، یک سناریو مطلوب و یک سناریو فاجعه را برای منطقه 1 و پنج سناریو مطلوب، یک سناریو میانه و یک سناریو فاجعه را برای منطقه 2 پیش‌بینی می‌کند که در صورت عدم تحقق سناریو اول که مطلوب‌ترین آینده پیش‌روی هر منطقه است، تحقق سناریو میانه که در واقع همان وضعیت فعلی و سناریو فاجعه که تخریب و کاهش عوامل پایداری است، دنبال خواهد شد. همچنین اگرچه پایداری نهادی نقش کلیدی در پایداری مناطق ندارد، اما به شدت بر سایر متغیرهای پایداری تأثیرگذار است. با توجه به نتایج تحلیل ماتریس اثرات متقاطع، ابعاد کالبدی، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی و زیست‌محیطی در پایداری منطقه 1 و ابعاد کالبدی و اقتصادی در پایداری منطقه 2 نقش کلیدی ایفا می‌کنند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پایداری؛ متغیرهای کلیدی؛ آینده‌پژوهی؛ شهر مشهد؛ سناریو نگاری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Applying a Futuristic Approach to Understand the Factors Affecting Sustainable Urban Development in Mashhad (Case Study: Disticts 1 and 2) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| sajedeh baghban khiabani1؛ Mohammad Ajza Shokouhi2 | ||
| 1Geography, literature & humanity faculty, Ferdowsi university, mashhad, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Faculty of Geography and Urban Planning, Ferdowsi University of Mashhad.(FUM). | ||
| چکیده [English] | ||
| Emphasizing the importance of sustainable urban development, the present study analyzes the futuristic approach and various factors of sustainability in the form of a system in districts one and two of Mashhad. The research follows a descriptive-analytical method using documents, questionnaires, interviews and software analysis. Based on previous studies, 30 initial variables of sustainability were selected and then based on the opinions of 30 experts, six key variables in economic, socio-cultural, physical and environmental dimensions for district 1 and six key variables in economic and physical dimensions for district 2 in the impact matrix MICMAC software crossover was identified. Then, after defining the favorable, mediocre and catastrophic situations for each of the key variables, the experts were asked to consider the effects of situations on each other in the range of 3- to 3 with regards to conditions of the studied districts in order to use the SCENARIO WIZARD software for analyzing the present patterns of the studied areas. The results of this analysis predict a favorable scenario and a catastrophic scenario for district 1 and five favorable scenarios, a middle scenario and a catastrophic scenario for district 2. If the first scenario, which is the most favorable future for the progress of each district, is not realized, the middle scenario, which is in fact the current situation, and the catastrophic scenario, which is the destruction and reduction of sustainable factors, will be pursued. Although institutional sustainability does not play a key role in the sustainability of districts, but it strongly affects other variables of sustainability. According to the results of matrix analysis of cross-effects, physical, socio-cultural, economic and environmental dimensions play a key role in the sustainability of district one, and physical and economic dimensions play a key role in the stability of district two. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Sustainability, Key Variables, Future Studies, Mashhad | ||
| مراجع | ||
|
امجدی، زهرا (1395). شناسایی عوامل کلیدی موثر در توسعه منطقه‌ای با رویکرد آیندهنگاری (مطالعه موردیک استان کردستان). پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تبریز.
تقوایی، مسعود و حسینی‌خواه، حسین ( 1396). برنامه‌ریزی توسعه صنعت گردشگری مبتنی بر روش آینده‌پژوهی و سناریونویسی، مطالعه موردی: شهر یاسوج. برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 6 (33)، 8-30.
حیدری، اکبر، رهنما، محمدرحیم، اجزاء‌شکوهی، محمد و خوارزمی، امیدعلی (1395). تحلیل تحولات فضایی محیط‌زیست شهری در کلانشهر مشهد با استفاده از الگوی آینده‌پژوهی گام طبیعی. جغرافیا و پایداری محیط، 6(18)، 1-19.
رفیع‌پور، سعید، داداش‌پور، هاشم و تقوایی، علی‌اکبر (1395). عوامل علی و کانون ارزشی آینده‌های بدیل و آینده مرجح/مطلوب شهر پایدار بر مبنای اخلاق زیست‌محیطی. نشریه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 7(27)، 1-20.
رهنما، محمدرحیم و حسینی، مصطفی (1395). کاربرد نرم‌افزارهای آینده‌پژوهی در مطالعات شهری. مشهد: مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر مشهد.
سالنامه آماری شهرمشهد 1395 (1396). مشهد: معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری مشهد با نظارت مدیریت آمار، تحلیل و ارزیابی عملکرد.
سرایی، محمدحسین، روستا، مجتبی، میرجلیلی، احسان و اسدی، امیر (1392). ارزیابی پایداری اجتماعی محلات شهر جهرم. فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم انداز زاگرس، 5(15)، 131-146.
سرایی، محمدحسین.، لطفی، صدیقه و ابراهیمی، سمیه (1389). ارزیابی و سنجش سطح پایداری توسعة محلات شهر بابلسر. مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 1(2)،37-60.
سعیدی، عباس، رحمانی، بیژن، رحمانی‌فضلی، عبدالرضا، عزیزپور، فرهاد و مرادی، ابوالفضل (1396). توانسنجی توسعه پایدار کالبدی- فضایی در ناحیه ابهر (استان زنجان). فصلنامه علمی_پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران، 15(52)،7-23.
سلمانی، محمد، کاظمی‌ثانی عطاالله، نسرین، بدری، علی و مطوف، شریف (1395). شناسایی و تحلیل تأثیر متغیرها و شاخصهای تاب‌آوری: شواهدی از شمال و شمال‌شرقی تهران. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 3(2)، 1-22.
صفایی‌پور، مسعود، و روزبه، حبیبه (1392). هویت و توسعه پایدار محلهای در شهر شیراز، مطالعه موردی: محله فخرآباد. جغرافیا و توسعه، 11(31)، 107-120.
عزیزی، محمدمهدی (1395). محله مسکونی پایدار، مطالعه موردی: نارمک. نشریه هنرهای زیبا، 7(27)، 35-46.
علوی، علی، پورطاهری، مهدی و صابری، عبدالمطلب (1396). الزامات توسعه پایدار و ارزیابی توسعه پایدار محلهای، مطالعه موردی: محله اکباتان منطقه 5 شهر تهران. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 49(1)، 19-34.
قدیری، محمود و ممسنی، سوگل (1393). تحلیل تطبیقی شاخصهای توسعه پایدار نواحی شهر بوشهر. فصلنامه علمی-پژوهشی فضای جغرافیایی، 16(53)، 69-96.
مولدان، بدریچ و بیلهارز، سوزان (1381). شاخصهای توسعه پایدار. ترجمه: ناصر محرم‌نژاد، تهران: سازمان حفاظت محیط‌زیست. نظم‌فر، حسین و روشن‌رودی، سمیه (1394). ارزیابی سنجش سطح پایداری توسعه در محلات منطقۀ 9 شهر مشهد بر اساس مدل‌های سلسله مراتبی و تحلیل شبکه. نشریه جغرافیا و آمایش شهری_منطقه ای، 5(15) . 68-49.
Carli, R., Dotoli, M., Pellegrino, R. (2018). Multi-criteria decision-making for sustainable metropolitan cities assessment. Journal of Environmental Management, 226, 46-61.
Cui, X. (2018). How can cities support sustainability; a bibliometric analysis of urban metabolism. Ecological indicators, 93, 704-717. Fahey, L. and Robert M. R. (1998). Learning from the future, competitive foresight scenarios, Canada. Golusin, M. Munitlak Ivanovic, O. Teodorovic, N. (2011). the review of the achieved degree of sustainable development in South Eastern Europe—The use of linear regression method. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 15, 766–772. Gonzalo, M., Dolores Bovea, M., José Ruá, M. (2015). Sustainability on the urban scale: Proposal of a structure of indicators for the Spanish context. Journal of Environmental impact assessment review, 53, 16-30. Hak,T. Janou skova, s. MoldanCharles, B. (2015). Sustainable Development Goals: A need for relevant indicators. ecological Indicators, 60, 565–573. Hawkes, D. (1995). Towards the sustainable city. Renewable Energy, 6(3), 345-352. Hon, s., Makino, A. (2013). Learning citieas in East Asia; Japan, the republice of korea and china. International Review of Education (Int Rev Educ),59(4), 443-468. Ibrahim, F., Omar, D., Nik Mohamad., N. (2015). Theoretical Review on Sustainable City Indicators in Malaysia. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 202, 322 – 329. Indicators for sustainable cities, revised in 2018, Science for environment policy in-Depth report. European commission, issue12.
M.lele, S. (1991). Sustainable Development A Critical Review. World Development,19(6), 607_621. Lyon Dahl, A. (2012). Achievements and gaps in indicators for sustainability. Ecological Indicators, 17, 14-19. Shen, L., Ochoa, J., N. Shah, M., Zhang, X. (2011). The application of urban sustainability indicators e A comparison between various practices. Habitat International, 35(1), 17_29. Unnited Nations. (2015). Transforming our world: The 2030 agender for sustainable development. Retrieved from http://en.unesco.org. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,338 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 378 |
||