تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,131 |
تعداد مقالات | 9,681 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,623,346 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,301,955 |
واکاوی صید و فروش مروارید در خلیج فارس با تکیه بر متون جغرافیایی قرون سوم تا هشتم هجری | ||
پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
دوره 10، شماره اول - پیاپی 19- پاییز و زمستان 1400، اسفند 1400، صفحه 53-72 اصل مقاله (1.16 M) | ||
نوع مقاله: pajoheshi | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/lhst.2021.8540 | ||
نویسندگان | ||
محبوبه شرفی* 1؛ مهدی علیجانی2 | ||
1گروه تاریخ دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد شهر ری تهران ایران | ||
2بنیاد ایران شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
مروارید از جمله جواهرات ارزشمندی است که از دیرباز در خلیج فارس، صید و به اقصی نقاط جهان صادر میشد. مرغوبیت مروارید خلیج فارس موجب شد مشتریان زیادی در دنیا خواستار آن باشند. در پژوهش حاضر، تلاش میشود با استفاده از روش تاریخی و رویکرد توصیفی ـ تحلیلی به این پرسش پاسخ داده شود که وضعیت صید و فروش مروارید در خلیج فارس در متون جغرافیایی قرنهای سوم تا هشتم هجری چه بازتابی داشته است؟ در واقع، براساس آگاهیهای متون یادشده، رونق و یا رکود آن، چگونه و بر پایه چه علتهایی بوده است؟ در این پژوهش، همچنین ماهیت و منشأ مروارید، نواحی و زمان صید، شیوهها و ابزارهای صید و استخراج آن و نیز انواع، قیمت، فروش و تجارت مروارید در خلیج فارس در این برهه زمانی، واکاوی شده است. این منابع از تنوع شیوهها و رونق صید و فروش مروارید در سواحل خلیج فارس خبر دادهاند | ||
کلیدواژهها | ||
مروارید؛ خلیج فارس؛ متون جغرافیایی؛ قرون میانه | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Analysis of Pearl Fishing and Sale in the Persian Gulf Based on Geographical Texts of the Third to Eighth Centuries AH | ||
نویسندگان [English] | ||
Mahboubeh Sharafi1؛ mehdi alijani2 | ||
1Department of History, Faculty of Humanities, Rey Azad University, Tehran, Iran | ||
2Iranology Foundation, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Pearls are among the most valuable jewelry that have long been caught in the Persian Gulf and exported to all parts of the world. The quality of Persian Gulf pearls made many customers in the world want it. In the present study, an attempt is made to answer the question using the historical method and descriptive-analytical approach: what is the reflection of the situation of pearl fishing and sale in the Persian Gulf in the geographical texts of the third to eighth centuries AH? In fact, based on the data of the mentioned texts, what were the reasons for its prosperity or recession? In this research, the nature and origin of pearls, areas and time of fishing, methods and tools of fishing and its extraction, as well as types, prices, sales and trade of pearls in the Persian Gulf at this time have been investigated. These sources have reported the variety of methods and prosperity of pearl fishing and sale on the shores of the Persian Gulf. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Pearl, Persian Gulf, Geographical texts, Medieval | ||
مراجع | ||
آل احمد، جلال (1386). جزیره خارک، دُرّ یتیم خلیج فارس. تهران: مجید.
ابن بطوطه (1376). سفرنامه. ترجمة محمدعلی موحد. تهران: آگاه.
ابن نجیب بکران، محمد (1342). جهاننامه. به کوشش دکتر محمدامین ریاحی. تهران: ابن سینا.
ابن حوقل، محمد (1366). سفرنامه ابن حوقل (ایران در صورة الارض). ترجمة جعفر شعار. تهران: امیرکبیر.
ابن خردادبه، عبیدالله بن عبدالله (1371). مسالک و ممالک. ترجمة سعید خاکرند. تهران: مؤسسه مطالعات و انتشارات تاریخی.
ابن رُسته، احمد بن عمر (1365). اعلاق النفیسه. ترجمة حسین قره چانلو. تهران: امیرکبیر.
ابوالفدا (1349). تقویم البلدان. ترجمة عبدالمحمد آیتی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
ادیب، داریوش (1392). فرهنگ جامع جواهرشناسی. تهران: پازینه.
ادریسی، محمد بن محمد (1388). ایران در نزهت المشتاق فی اختراق الافاق. ترجمة عبدالمحمد آیتی. تهران: بنیاد ایرانشناسی.
اصطخری، ابواسحاق ابراهیم (1340). مسالک و ممالک. به کوشش ایرج افشار. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
اقبال آشتیانی، عباس (1389). تاریخ مغول. تهران: نگاه.
بیرونی، ابوریحان محمد بن احمد (1374). الجماهر فی الجواهر. پژوهش یوسف هادی. تهران: میراث مکتوب.
بیهقی، ابوالحسن علی بن زید (1361). تاریخ بیهق. تصحیح احمد بهمنیار. تهران: فروغی.
تاپار، رومیلا (1386). تاریخ هند. قم: ادیان.
تودولایی، بنیامین بن یونه (1380). سفرنامه رابى بنیامین تودولایى. ترجمة مهوش ناطق. تهران: کارنگ.
جعفری دهقی، شیما (1393). «دُرّ یتیم خلیج فارس». دورة دهم همایش ملی خلیج فارس. نشریه مطالعات فرهنگی و سیاسی خلیج فارس. دورة 1. شماره 1. پاییز. ص 73-89.
دهخدا، علی اکبر (1371). لغتنامه. تهران: دانشگاه تهران.
رسولی، علی (1398). «بازشناسی بندر خورشیف و اهمّیت آن در عصر اتابکان و ایلخانان». پژوهشهای ایرانشناسی. سال نهم. شماره 1. ص 81-98.
زارعی، سیده زهرا (1387). «روابط تجاری حکومتهای محلی سواحل خلیج فارس با سواحل غرب هندوستان در قرنهای هفتم تا دهم هجری». پایان نامه کارشناسی ارشد رشته تاریخ اسلام. دانشکده ادبیات، تاریخ و زبانها، دانشگاه الزهرا.
زهرى، محمد بن ابوبکر (1382). الجغرافیه. ترجمة حسین قره چانلو. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
سدیدالسلطنه، محمدعلی (1308). صید مروارید (المناس فی احوال غوص والغواص). تهران: کتابخانه طهران.
شاهمرادی، مهدی؛ متقی، محمدمهدی؛ رامشی، حسین (1395). کنفرانس بین المللی نوآوری در علوم و تکنولوژی، شناسایی و جداسازی عوامل انگلی و قارچی موجود و بررسی تأثیر آنها بر صدفهای مرواریدساز لب سیاه در خلیج فارس. 23 مهر. ص 1583- 1592.
شبانکارهای، محمد بن علی بن محمد (1376). مجمع الانساب. به اهتمام میرهاشم محدث. تهران: امیرکبیر.
قزوینى، زکریا بن محمد (1373). آثار البلاد و اخبار العباد. ترجمة میرزا جهانگیر قاجار. تصحیح میرهاشم مُحدّث. تهران: امیرکبیر.
کاشانی، عبدالله بن علی (1386). عرایس الجواهر و نفایس الاطایب. به کوشش ایرج افشار. تهران: المعی.
کراچکوفسکى، ایگناتى یولیانوویچ، (1379). تاریخ نوشتههای جغرافیایی در جهان اسلام. ترجمة ابوالقاسم پاینده. تهران: علمی و فرهنگی.
مصاحب، غلامحسین (1391). دایرة المعارف فارسی. تهران: امیرکبیر.
کریستین سن، آرتور (1385). ایران در زمان ساسانیان. ترجمة رشید یاسمی، تهران: صدای معاصر.
محمد بن منصور (1355). گوهرنامة سلطانی. به کوشش منوچهر ستوده. تهران: فرهنگ ایران زمین.
مستوفی، حمدالله (1336). نزهت القلوب، به کوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: طهوری.
مسعودی، علی بن الحسین (1382). مروج الذهب. ترجمة ابوالقاسم پاینده. تهران: علمی و فرهنگی.
معین، محمد (1364). فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر.
مقدسی، محمد بن احمد (1361). احسن التقاسیم فی معرفه الأقالیم. ترجمة علینقی منزوی. تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان.
مقدسی، محمد بن احمد (1909م)، احسن التقاسیم فی معرفه الأقالیم. بیروت: دار صادر.
حدود العالم من المشرق الی المغرب، به کوشش منوچهر ستوده، تهران: طهوری.
موریه، جیمز جاستی نین (1386)، سفرنامه. ترجمة ابوالقاسم سری. تهران: توس.
وصّاف الحضره، عبداللّه بن فضل اللّه (1269ق). تاریخ وصّاف. بمبئی: بی نا.
هرتسفلد، ارنست (1381)، ایران در شرق باستان، ترجمة همایون صنعتیزاده، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
یاقوت حموی (1380). معجم البلدان. ترجمة علینقى منزوى. تهران: پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی.
یاقوت حموی (1995م)، معجم البلدان، بیروت : دار صادر.
یعقوبى، احمد بن اسحاق (1356)، البلدان. ترجمة محمد ابراهیم آیتى، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
[1] Records of the Persian Gulf Pearl Fisheries 1857-1962. edited by Anita Burdett. Farnham: Archive Editions Ltd. 1995.
[1]Carter, Robert (2005) The History and Prehistory of Pearling in the Persian Gulf. Journal of the Economic and Social History of the Orient.Vol 48. Issue 2. pp. 139-209 DOI: https: //doi. Org /10. 1163/1568520054127149
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 474 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 371 |