تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,129 |
تعداد مقالات | 9,657 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,574,383 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,270,814 |
مناسبات حکومت و دودمانهای محلی شیراز عصر ناصری و تأثیر آن بر جامعه شهری | ||
پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
دوره 10، شماره اول - پیاپی 19- پاییز و زمستان 1400، اسفند 1400، صفحه 143-160 اصل مقاله (827.21 K) | ||
نوع مقاله: pajoheshi | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/lhst.2021.8545 | ||
نویسندگان | ||
مقصودعلی صادقی گندمانی* 1؛ وحید کارگر جهرمی2؛ فاطمه جان احمدی1 | ||
1دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه تربیت مدرس، تهران- ایران | ||
2دانشجوی دکتری تاریخ ایران، دانشگاه تربیت مدرس، تهران- ایران | ||
چکیده | ||
با اینکه پادشاه در رأس نظام سیاسی دورة قاجاریه قرار داشت؛ اما فاقد نیروی لازم برای تسلط بر گروههای قدرتمند شهری مانند خاندانهای محلی بود. مسئله پژوهش حاضر، چگونگی ارتباط حکومت قاجاریه در عصر ناصری با خاندانهای بانفوذ شیراز و همچنین تأثیر مناسبات بین حکومت با خاندانهای مذکور بر جامعهشهری شیراز بوده که با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و تکیه بر دادههای کتابخانهای مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس یافتههای پژوهش، قدرت طبقه حاکم از سوی خاندانهای بانفوذ شیراز مانند قوامالملک، مشیرالملک و خوانین قشقایی که معمولاً سمتهای مهم حکومتی دریافت میکردند، محدود میشد. تا آنجا که گاه قدرت یک خاندان مانند قوامالملک به حدی افزایش مییافت که به نوعی آن خاندان، حاکم واقعی شیراز محسوب میشد. البته خاندانهای مذکور رقیب یکدیگر نیز محسوب میشدند و همواره تلاش میکردند از طریق اتحاد با حکومت علیه خاندان رقیب اقدام کنند. حاکمان فارس نیز که معمولاً قادر به کسب رضایت همه خاندانها نبودند، به ناچار علیه یک خاندان با دیگر خاندانها متحد میشدند. به طوری که فرهاد میرزا معتمدالدوله تنها از طریق اتحاد با دیگر خاندانها، موفق به حذف خاندان مشیرالملک از نهاد قدرت در شیراز شد. نحوه مناسبات بین حکومت و خاندانها بر جامعهشهری شیراز نیز تأثیر داشت که از آن جمله میتوان به وضعیت نظم و امنیت، قیمت اجناس و بهویژه کا لاهای اساسی و همچنین میزان رضایت اقشار مختلف جامعه شهری شیراز اشاره کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
دودمانهای محلی؛ حکومت قاجاریه؛ عصر ناصری؛ جامعه شهری شیراز | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Relations Between the Government and Local Dynasties of Shiraz in the Naseri Era and Its Impact on Urban Society | ||
نویسندگان [English] | ||
Maghsoud-Ali sadeghi Gandomani1؛ Vahid Kargar jahromi2؛ Fatemeh Janahmadi1 | ||
1Associate Professor, University of Tarbiat Modarres | ||
2PhD student in Iranian history, Tarbiat Modares University | ||
چکیده [English] | ||
Although the king was at the head of the political system of the Qajar period, it did not have the required strength to dominate powerful urban groups such as local families. The present article aims to study the relationship between the Qajar government and the influential local families of Shiraz in the Naseri era, using descriptive and analytical methods and relying on library resources. It also studies the impact of these relations on the urban community of Shiraz in the mentioned period. According to the findings, the ruling class power had limited by the wealthy and influential families of Shiraz, such as Qavam al-Molk, Moshir al-molk, and Qashqai khans, who usually held important government positions. They always tried to act against the rival families by the alliance with the government leaders. The rulers of Fars usually were unable to satisfy all the influential families, for this reason, unified with other families against the other inevitably. Farhad-Mirza Motamed al-Doleh could remove the Moshir al-molk family from power in Shiraz only by uniting with other families. The relations between government and dynasties effect on establishing order and security, the price of goods, especially basic goods, as well as the satisfaction of different sections of Shiraz urban society. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Local dynasties, Qajar government, Naseri era, urban society of Shiraz | ||
مراجع | ||
آرشیو سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
قوام شیرازی، اسدالله. تاریخ قوامی. نسخه خطی شماره 3013. کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران.
ابرلینگ، پیر (1383). کوچ نشینان قشقایی فارس. ترجمه فرهاد طیبی پور. تهران: نشر و پژوهش شیرازه.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن بن علی (1367). مِراة البلدان. تصحیح عبدالحسین نوایی و میرهاشم محدث. تهران: دانشگاه تهران.
امداد، حسن (1387). فارس در عصر قاجار. شیراز. مؤسسه فرهنگی و پژوهشی دانشنامه فارس. نوید شیراز.
ایرجی، ناصر (1378). ایل قشقایی در جنگ جهانی اول. تهران: نشر شیرازه.
ایوانف، میخائیل سرگی یویچ. (1385). عشایر جنوب(عشایر فارس)، قشقایی، خمسه، کهگیلویه، ممسنی. تهران: آرون.
بروگش، کارل هینریش (1377). سفری به دربار سلطان صاحبقران: 1861 – 1859. ترجمه مهندس کردبچه. ج2. تهران: اطلاعات.
تروبتسکوی، و.و (1386). نقش عشایر یکجانشین و کوچی ایران در دوران نوین، ترجمه سیروس ایزدی و میترادات ایزدی. پژوهشهایی پیرامون تاریخ نوین ایران. تهران: ورجاوند.
جیمز، چارلز. (1368). ایران در یک قرن پیش: سفرنامه دکتر ویلز. ترجمه غلامحسین قراگوزلو. تهران: اقبال.
خاوری شیرازی، فضلالله بن عبدالنبی (1380). تاریخ ذوالقرنین، تصحیح ناصر افشارفر، ج1 و 2، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
خورموجی، محمدجعفر (بیتا)، حقایقالاخبارناصری، تهران، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
خورموجی، محمدجعفر (1380)، نزهتالاخبار، تصحیح و تحقیق سید علی آل داوود، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
رستمالحکما، معروف به محمدهاشم آصف. (1382). رستمالتواریخ. تصحیح میترا مهرآبادی. تهران: دنیای کتاب.
سدیدالسلطنه مینابی بندرعباسی، محمدعلی خان (1362). سفرنامه سدیدالسلطنه: التدقیق فی سیر الطریق. تصحیح و تحشیه احمد اقتداری، تهران: بهنشر.
سیاح، محمدعلی بن محمدرضا (1356). خاطرات حاج سیاح: دوره خوف و وحشت. به کوشش حمید سیاح. به تصحیح سیفالله گلکار. تهران: امیرکبیر، چاپ دوم.
شیروانی، زینالعابدین. (1339). ریاضالسیاحه. تصحیح اصغرحامد ربّانی. تهران: کتابفروشی سعدی.
ظلالسلطان، مسعودمیرزا. (1368). خاطرات ظلالسلطان. به کوشش حسین خدیوجم. ج1. تهران: اساطیر.
فرصتالدوله شیرازی، سیدمحمدنصیر. (1362). آثارالعجم: در تاریخ و جغرافیای مشروح بلاد و اماکن فارس. به کوشش علی دهباشی. تهران: انتشارات یساولی، فرهنگسرا.
فسایی، حسن بن حسن(1382). فارسنامه ناصری. تصحیح منصور رستگار فسایی، ج1 و 2، تهران، امیرکبیر.
فلاندن، اوژن (1356). سفرنامه اوژن فلاندن به ایران. ترجمه حسین نورصادقی. بیجا. اشراقی، چاپ سوم.
قهرمانیابیوردی، مظفر (1373)، تاریخ وقایع عشایری فارس. تهران: انتشارات علمی.
کتاب آبی، (1363). به کوشش احمد بشیری. تهران: نشر نقره.
کرزن، جرج ناتانیل (1373). ایران و قضیه ایران. ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی. ج2. چاپ چهارم. تهران: علمی و فرهنگی.
گوبینو، کنت دو (1383). سفرنامه کنت دو گوبینو، سه سال در آسیا. ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی. تهران: نشر قطره.
لسانالملک سپهر، محمدتقی. (1377)، ناسخالتواریخ: تاریخ قاجاریه. به اهتمام جمشید کیانفر. ج3. تهران: اساطیر.
مستوفی، عبد الله، (1384). شرح زندگانی من. ج۱، تهران، زوار.
نجم الدوله، عبد الغفار بن على محمد. (1386). سفرنامه دوم نجم الدوله به خوزستان. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
نظامالسلطنه مافی، حسین قلی خان. (1362). خاطرات و اسناد، به کوشش منصوره اتحادیه(نظام مافی). سیروس سعدوندیان و حمید رامپیشه. تهران: نشر تاریخ ایران.
وارینگ، ادوارد اسکات. (1369). در ده سفرنامه. ترجمه مهراب امیری. بیجا: انتشارات وحید.
وقایعاتفاقیه: مجموعه گزارشهای خفیهنویسان انگلیس در ولایت جنوبی ایران از سال 1291 تا 1322ق، (بیتا). به کوشش علیاکبر سعیدی سیرجانی. بیجا: آسیم.
ویلس، چارلز جیمز. (1366). تاریخ اجتماعی ایران در عهد قاجاریه. ترجمه سیدعبدالله، به کوشش جمشید دودانگه و مهرداد نیکنام. تهران: نشر طلوع. چاپ دوم.
هدایت، رضاقلیخان. (1339). روضهالصفای ناصری. ج9. تهران: مرکزی. خیام. پیروز.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 418 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 387 |