
تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,143 |
تعداد مقالات | 9,829 |
تعداد مشاهده مقاله | 18,071,236 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,635,486 |
واکاوی تابآوری کالبدی الگوهای محلات شهر زنجان با بهرهگیری از مدل NSFDSS | ||
برنامه ریزی توسعه کالبدی | ||
دوره 8، شماره 4 - شماره پیاپی 24، اسفند 1400، صفحه 133-148 اصل مقاله (979.38 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/psp.2022.56093.2385 | ||
نویسندگان | ||
ماندانا کمالی1؛ منوچهر طبیبیان* 2؛ مسعود الهی3 | ||
1گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران | ||
2دکتری شهرسازی، استاد گروه شهرسازی، دانشکده شهرسازی پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
3دکتری شهرسازی، استادیار، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران | ||
چکیده | ||
در دهههای اخیر با افزایش قابل توجه وقوع مخاطرات طبیعی در جهان، نیاز به شهرهای تابآور مطرح شده است، زیرا این شهرها ظرفیت تحمل هرگونه ضربهای از جمله بحرانها و سوانح زیستمحیطی را دارا میباشند. بنابر گزارش اسکاپ در مورد سوانح مرتبط با مخاطرات تکتونیکی، ایران جزو ده کشور اول دنیاست و از حیث مرگ و میر ناشی از این مخاطرات، جایگاهی بین رتبه اول تا سوم جهان را دارد. شهر زنجان نیز فارغ از این مخاطرات نبوده و با قرارگیری در کنار سه گسل و وجود بافتهای متراکم و فرسوده، یکی از آسیبپذیرترین شهرهای کشور در برابر زلزله است که لزوم پرداختن به مسئله تابآوری را بیش از پیش مطرح میکند. در این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با هدف مقایسه الگوهای محلات پس از انقلاب در زنجان و اولویتبندی آنها از لحاظ تطبیق با معیارهای تابآوری، ابتدا به استخراج معیارها و شاخصهای تابآوری کالبدی پرداخته شد. معیارها و شاخصها با استفاده از مدل پشتیبان تصمیمگیری فازی غیرساختاری اولویتبندی شده و در الگوهای پس از انقلاب تا امروز محلات زنجان بررسی شدند. نتایج حاصل از مطالعه نشان میدهد که محلات الگوی آمادهسازی، بالاترین تابآوری و محلات الگوی توسعه شتابان و فاقد برنامه از تابآوری پایینی برخوردار هستند. | ||
کلیدواژهها | ||
تابآوری کالبدی؛ الگوی محلات؛ شاخصهای تابآوری؛ مدل NSFDSS | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Analysing the Physical Resilience of Neighborhood Patterns in Zanjan City Using NSFDSS Model | ||
نویسندگان [English] | ||
Mandana Kamali1؛ Manouchehr Tabibian2؛ Masoud Elahi3 | ||
1Department of Urban Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran. | ||
2Professor of Urban Design and Planning, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
3Assistant professor of Urban Planning, Department of Urban Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University,Qazvin,Iran | ||
چکیده [English] | ||
In recent decades, with the significant increase in the occurrence of natural hazards in the world, the need for resilient cities has increased. The resilient city must have the capacity to withstand any impact, including crises and environmental disasters. According to the UNESCAP report on events related to tectonic hazards, Iran is among the top ten countries in the world and in terms of mortality due to these hazards is ranked between first and third in the world. The city of Zanjan is no exception and is one of the most vulnerable cities in the country to earthquakes due to its location next to three faults and the presence of dense and worn tissues. This raises the need to address the issue of resilience more than ever. In the present study, using a descriptive-analytical method and inorde to compare the patterns of neighborhoods of Zanjan after the Islamic Revolutionas well as prioritizing them in terms of compliance with resilience criteria, the criteria and indicators of physical resilience were extracted. Then, the criteria and indicators were prioritized using the non-structural fuzzy decision support model and examined in post-revolutionary patterns to date in Zanjan neighborhoods. The results showed that the preparation model neighborhoods have the highest resilience and the accelerated and unplanned development model neighborhoods have the lowest resilience. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Physical Resilience, Neighborhoods Pattern, Resilience Indicators, Non-Structural Fuzzy Decision Support Model (NSFDSS) | ||
مراجع | ||
آیین نامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله (استاندارد 2800)(1393). مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی.
ابدالی، یعقوب، پوراحمد، احمد، امینی، میلاد و خندان، اسحاق(1398). بررسی و مقایسه تابآوری اجتماعات از پیش ایجاد شده و اجتماعات برنامهریزی شده به منظور کاهش اثر سوانح طبیعی(زلزله) مطالعه موردی: شهر نورآباد و مسکن مهر شهر نورآباد. فصلنامه علمی پژوهشی اطلاعات جغرافیایی، 28(110)، 167-141.
ابراهیم زاده، عیسی، کاشفی دوست، دیمن و حسینی، سیداحمد (1398).ارزیابی تاب آوری کالبدی شهر در برابرزلزله(نمونه موردی شهر پیرانشهر).مجله مخاطرات محیط طبیعی، 8(20)، 146-131.
احدنژاد روشتی، محسن(1388). مدل سازی آسیبپذیری شهرها در برابر زلزله. رساله دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
احمدی، مارال، عندلیب، علی رضا، ماجدی، حمید و زرآبادی، زهراسادات(1399). بررسی تابآوری کالبدی-اجتماعی بافت فرسوده تاریخی با تاکید بر فرم شهری پایدار با روش میانگین فاصله از حد بهینه (بافت تاریخی تهران). مطالعات محیطی هفت حصار، 8 (32) ، 16-5.
احمدزاده کرمانی، حمید و امین زاده گوهر ریزی، بهرام (1399). ارزیابی ابعاد تابآوری شهری با استفاده از روش میانگین مجموع فواصل از حد بهینه(مطالعه موردی: منطقه ۹ شهرداری مشهد). هویت شهر، (1)14، 44-33.
اسکندری، محمدامین، شعیه، اسماعیل و حبیبی، کیومرث (1393). مدل ارزیابی تابآوری مراکز درمانی در برابر زلزله. پنجمین کنفرانس بینالمللی مدیریت جامع بحرانهای طبیعی، 1117.
ثبوتی، فرهاد و قدس، عبدالرضا (1392). مطالعه لرزهخیزی و پهنهبندی خطر زمینلرزه برای شهر زنجان و منطقهی طارم. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. 77-76.
حبیبی، سید محسن و نبوی رضوی، هاله سادات(1396). ترجمان تابآوری از مفهوم به عمل در طراحیشهری. چهارمین کنفرانس ملی معماری و شهرسازی. پایداری و تابآوری، از آرمان تا واقعیت، 6-1.
رضایی، محمدرضا (1392). ارزیابی تابآوری اقتصادی و نهادی جوامع شهری در برابر سوانح طبیعی. مطالعه موردی: محلههای شهر تهران. فصلنامه مدیریت بحران، 2(3)، 38-27.
شماعی، علی و میرزازاده، حجت(1398). تحلیل فضایی تابآوری مناطق شهر تبریز در برابر زلزله. مجله مخاطرات محیط طبیعی، 8(20)، 266-245.
شیخ کاظم برزگری، محمدرضا و احمدمعظم، احمد (1392). مطالعه آسیبپذیری محیطهای شهری در مقابل حریق مبتنی بر رویکرد شهر تابآور (Resilience City)، پنجمین کنفرانس بینالمللی مدیریت جامع بحرانهای طبیعی، 837-825.
صالحی، اسماعیل، آقابابایی، محمدتقی، سرمدی، هاجر و فرزاد بهتاش، محمدرضا(1390). بررسی میزان تابآوری محیطی با استفاده از مدل شبکه علیت، نشریه محیطشناسی، 37(59)، 112-99.
غفاری، عطا، پاشازاده، اصغر و آقائی، واحد(1396). سنجش و اولویت بندی تابآوری شهری در مقابل زلزله (نمونه موردی شهر اردبیل و مناطق چهارگانه آن). جغرافیا و مخاطرات محیطی، 6(21)، 65-45.
قنبری، ابوالفضل، سالکی ملکی، محمدعلی و قاسمی، معصومـه (1395). ارزیابی میزان آسیب پذیری شبکه معابر شهری در برابر زمینلرزه (نمونه موردی: شهرک باغمیشه تبریز). مجله جغرافیا و مخاطرات محیطی، 5(18)، 15-1.
Adger.W.Campos.R. Siddiqui. T.(2020). Commentary: Inequality. precarity and sustainable ecosystems as elements of urban resilience. Urban Studies. 7(57). 1588-1595. Carpenter. S. Walker. B. Anderies. J. M. & Abel. N. (2001). From Metaphor to Measurement: Resilience of What to What?. Journal of Ecosystems. 4 (8). 765–781. Chan WK and Tong TKL. (2007). Multi-criteria material selections and end-of-life product strategy: Grey relational analysis approach. Materials & Design. 5(28). 1539-1546. Cutter. S. L. Ash. K. D. & Emrich. C. T. (2014). The geographies of community disaster resilience. Global environmental change. 29. 65-77. Kalaiarasan.c. (2011).A Model for Systematic Analysis of Multi-Criteria Decision Problams in Construction. International Journal of Engineering Science and Technology. 3. 2160-2164. Kourti.n. Kemper. th. Marin. M.(2019).Strategies for improving Urban Resilience in Europe. Conference: 13th International Conference on Applications of Statistics and Probability in Civil Engineering (ICASP13). Lak. A. (2013). Resilient Urban Design. Journal of Sofeh. 23 (1). 91-104. Lopez. M. Díaz-García.V. (2020). The Importance of the Participatory Dimension in Urban Resilience Improvement Processes. Sustainability.18(12) .10.3390/su12187305 . Marquis. F. Kim. J. J. Elwood. K. J. & Chang. S. E. (2017). Understanding postearthquake decisions on multi-storey concrete buildings in Christchurch. New Zealand. Bulletin of earthquake engineering. 15(2). 731-758. Mayunga. J. S. (2007). Understanding and applying the concept of community disaster resilience: A capital based approach. A draft working paper prepared for the summer academy for social vulnerability and resilience building. 22 - 28 July. Munich. Germani. 1. 1-16. Mitchell. T. & Harris. K. (2012). Resilience: A risk management Ortolani C. The Importance of Neighbourhood for Urban Resilience. Civil Eng Res J. (2017). 1(3): 555562. DOI: 10.19080/CERJ.2017.01.555562. Parker.J.D. Simpson.G.(2020). A Theoretical Framework for Blostering Human-Nature Connections and Urban Resilience via Green Infrastructure.(2020). Land Jurnal. 8(9).10.3390/land9080252. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 320 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 388 |