پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,166 |
| تعداد مقالات | 10,055 |
| تعداد مشاهده مقاله | 18,796,019 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,048,390 |
شرح المقاربات النظرية للمجتمع المدني ومقارنتها مع تعاليم نهج البلاغة | ||
| دراسات حدیثة فی نهج البلاغة | ||
| مقاله 6، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 9، خرداد 2022، صفحه 77-88 اصل مقاله (936.14 K) | ||
| نوع مقاله: المجلة العلمية البحوثية | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/anb.2022.55484.1230 | ||
| نویسنده | ||
| ابراهیم فتح الهی* | ||
| أستاذ مساعد متقاعد ، قسم اللاهوت جامعة ، إيران | ||
| چکیده | ||
| إن ضمان حقوق الإنسان الفردية والاجتماعية، بما في ذلك حق المواطنة، والحق في تقرير المصير، وحرية التعبير، وحرية الفكر إلخ، هي من القضايا التي يتم التأكيد عليها في وجهات نظر المجتمع المدني. يمكن رؤية معظم هذه الحقوق في منطق نهج البلاغة. في هذا المقال، وباستخدام المنهج المقارن والتحليل المفاهيمي، ومقارنة المناهج النظرية لـ "المجتمع المدني" بتعاليم نهج البلاغة، يسعى المؤلف إلى تقديم إجابة للسؤال التالي: هل يمكن وفقاً لتعاليم نهج البلاغة الحفاظ على مستوى الإيمان وأداء الواجبات الدينية، وتثمين واجبات المجتمع المدني وخلق نوع من الانسجام في التدين ومتطلبات المجتمع المدني؟ ومن وجهة نظر نهج البلاغة، فهل یعتبر الإنسان في المجتمع الديني ملزماً فقط بتنفيذ الأوامر أو أنه ملزم كذلك بمراعاة الحقوق الدينية مثل حق المواطنة، وحرية التعبير، وحرية الفكر، والحق في تقرير المصير و الحق في الرقابة على الحكام، والتي يؤكده عليها المجتمع المدني؟ بناءً على نتائج البحث، يمكن القول إنه بغض النظر عن بعض الأسس النظرية للمجتمع المدني وبالإشارة إلى الإنجازات القانونية والاجتماعية وبعض النماذج العملية للمجتمع المدني، يمكن إقامة علاقة منطقية بين مفهوم المجتمع المدني والمجتمع الديني. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| المجتمع المدني؛ نهج البلاغة؛ القانون؛ الحكومة؛ حقوق المواطنة | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| تبیین رهیافت‌های نظری جامعه مدنی و مقایسة آن با آموزه‌های نهج البلاغه | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ابراهیم فتح الهی | ||
| استادیار بازنشسته، گروه الهیات، دانشگاه ایران | ||
| چکیده [English] | ||
| تأمین حقوق فردی و اجتماعی انسان از جمله حقّ شهروندی، حقّ تعیین سرنوشت سیاسی، آزادی بیان، آزادی اندیشه و... از جمله مسائلی است که در دیدگاههایِ جامعة مدنی مورد تأکید قرار می گیرد. بخش عمده ای از این حقوق را می توان در منطق نهج البلاغه نیز شاهد بود. نگارنده در این مقاله، با استفاده از روش مقایسه ای و تحلیل مفهومی، ضمن بررسی مقایسه ایِ رهیافت های نظریِ «جامعة مدنی» با آموزه های نهج البلاغه، در پی یافتن پاسخی برای این پرسش است که آیا بر اساس تعالیم نهج البلاغه می توان با حفظ مراتب ایمان و عمل به وظایف دینی، به تکالیف جامعه مدنی نیز بها داد و به نوعی هماهنگی در دینداری و لوازم جامعه مدنی ایجاد کرد؟ همچنین، آیا از دیدگاه نهج البلاغه انسان در جامعه دینی فقط مکلّف به اجرای دستورات دینی است یا حقوقی مثل حقّ شهروندی، آزادی بیان، آزادی اندیشه، حقّ تعیین سرنوشت سیاسی و حقّ نظارت بر حاکمان، که در جامعه مدنی به آن ها تأکید می شود، نیز دارد؟ بر اساس یافته های تحقیق می توان گفت: با صرف نظر از برخی مبانی نظری جامعه مدنی و با عطف نظر به دستاوردهای حقوقی و اجتماعی و برخی الگوهای عملیِ جامعه مدنی می توان رابطه ای منطقی بین مفهوم جامعه مدنی با جامعه دینی برقرار کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| جامعه مدنی, نهج البلاغه, قانون, دولت, حقوق شهروندی | ||
| مراجع | ||
|
آستین، رنى (1374 ش). حکومت، آشنایى با علم سیاست. ترجمه: لیلاسازگار. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
بشیریه، حسین (1378 ش). تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم. تهران: نشر نی.
بشیریه، حسین (1378 ش). جامعه مدنی و توسعه سیاسی در ایران معاصر: گفتارهایی در جامعه شناسی سیاسی. تهران: مؤسسه نشر علوم نوین.
بشیریه، حسین (1397 ش). جامعه‌شناسی سیاسی. تهران: نشر نی.
بیات، عبد الرسول (1386 ش). فرهنگ واژه‌ها. تهران: انتشارات اندیشه و فرهنگ دینی.
بیتام، ديويد (1383 ش). دموكراسي و حقوق بشر. ترجمه: محمدتقي دلفروز. تهران: طرح نو.
پاتنام، رابرت (1392ش). دموکراسی و سنت‌های مدنی. ترجمه: محمدتقی دلفروز. تهران: نشر جامعه‌شناسان.
تاجبخش، کیان (1394 ش). آرمان شهر: فضا، هویت و قدرت در اندیشه اجتماعی معاصر. ترجمه: افشین خاکباز. تهران: نشر نی.
جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1363 ش). ترمینولوژی حقوق. تهران: بنیاد راستا.
جلایی پور، حمیدرضا (1388 ش). «جامعه و دولت معاصر در ایران». مجله جامعه‌شناسی ایران. دوره 10. شماره 2، صص 32-54.
جهانبگلو، رامین (1392 ش). «ده عملکرد مهم جامعة مدنی». نشست انجمن فلسفیِ آگورا. کانادا. دانشگاه تورنتو.
حنایی، محمد سعید (1378 ش). «مدینه احرار: درباره لیبرالیسم. استبداد شرقی و اسلام». مجلة کیان. ش48. ص60ـ63
خاتمی، سید محمد (1376 ش). سخنرانی در افتتاحیة کنفرانس اسلامی. ایران. تهران: تاریخ ۱۳۷۶.09.18.
درزی، قاسم (1395 ش). «الزامات روش‌شناختی مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن کریم»، دو فصلنامه مطالعات قرآن و حدیث سال دهم. شماره 19. صص 35-71.
دوپاکیه،کلود (1332 ش). مقدمه تئوری کلی و فلسفه حقوق. ترجمه علی محمد طباطبایی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
راگین، چارلز (1388 ش). روش تطبیقی فراسوی راهبردهای کمّی و کیفی. ترجمه: محمد فاضلی. تهران: انتشارات آگاه.
صالح، صبحی (1414 ق). نهج البلاغه امام علی بن ابی طالب (ع). گردآوری: شریف الرضی. قم: دارالهجره.
صناعی، محمود (1393 ش). آزادی فرد و قدرت دولت. تهران: انتشارات هرمس.
کاتوزیان، ناصر (1395 ش). فلسفة حقوق. تهران: انتشارات گنج دانش.
کاوسی، اسماعیل، مهدی حسینی‌راد (1395 ش). راهکارهای ارتقای حقوق شهروندی از منظر حضرت علی. فصلنامه حقوق اداری. سال دوم. شماره 7.
کدیور، محسن (1377 ش). «حقوق سياسي مردم در اسلام (حق تعيين سرنوشت)»، فصلنامه گفتمان. شماره ۲. صص ۳۲۱-۳۴۴.
کدیور، محسن (1383 ش). «اسلام و دموكراسی، سازگاری یا ناسازگاری»، همايش بين‌المللي دين و دموكراسي، مركز مطالعات اسلام و دموكراسي (CSID) و دانشگاه فردوسي مشهد.
کوهن، کارل (1374 ش). دموکراسی. ترجمه فریبرز مجیدی. شرکت سهامی انتشارات خوارزمی. – مارش. دیوید و استوکر (1378 ش). روش و نظریه در علوم سیاسی. ترجمه: امیر محمد حاجی یوسفی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
محقق داماد، سيد مصطفي؛ وصالي، سيد سعيد (تابستان 1389). «نهج‌البلاغه و حقوق عمومي». فصلنامه پژوهش‌هاي نهج البلاغه. صص124-150.
مطهری، مرتضی (1368 ش). سیری در نهج البلاغه. قم: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی (1372 ش). سیری در سیرة ائمة اطهار (ع). تهران: انتشارات صدرا.
منتسکیو، شارل لوثی (1396 ش). روح القوانین، ترجمه علی اکبر مهتدی. تهران: انتشارات امیرکبیر. چاپ چهاردهم.
موحد، محمدعلی (1381 ش). در هوای حق و عدالت. از حقوق طبیعی تاحقوق بشر. تهران: نشر کارنامه.
میراحمدی، منصور (1381 ش). آزادی در فلسفه سیاسی اسلام. قم: بوستان کتاب.
نظری، علی‌اشرف (1391 ش). سوژه. قدرت و سیاست. تهران: انتشارات آشیان.
وافی، علی عبد الواحد (2016 م). حقوق الانسان فی الاسلام. مصر: دار نهضه للطباعه و النشر.
وثوقی، منصور، اکبر نیک خلق (1378 ش). مبانی جامعه‌شناسی. تهران: انتشارات بهینه.
هابرماس، یورگن (1394 ش). بحران مشروعیت. ترجمه: جهانگیر معینی. تهران: انتشارات گام نو.
هانتینگتون، ساموئل (1375 ش). سازمان سیاسی در جوامعِ دستخوشِ دگرگونی. ترجمه: محسن ثلاثی. تهران: نشر علم.
هرسیج، حسین (1380 ش). «روش مقایسه‌ای: چیستی، چرایی و چگونگی به کار گیری آن در علوم سیاسی»، مجله دانشکده علوم اداری و اقتصاد. دانشگاه اصفهان. سال 13، شماره 1.
Collier, David (1993). The Comparative Method, Washington, d.c: American political Science Association.
Freeden, Michael & Andrew Vincent (2013). Camparative Study of Political Thought Theorizing Practices, New York: Routledge.
Newman,Saul (2010). The Politics of Postanarchism. Edinburgh University Press.
Sartori,Giovanni (1991). Comparing and Miscomputing, Journal of Theoretical Politics, 3. 243-257.
Swedberg, Richard & Agevall, Ola (2005). The Max Weber dictionary: key words and central concepts. Stanford University Press
Vincent, A. W (1992). The Hegelian State and İnternational Politics, Oxford: Basil Blackwell.
Williams, Glyn (1992): Sociolinguistics. A sociological critique. London: Routledge.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 259 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 247 |
||