پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,131 |
| تعداد مقالات | 9,682 |
| تعداد مشاهده مقاله | 17,638,462 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,308,286 |
بررسی فقهی و حقوقی انحلال قرارداد در اثر پاندمی | ||
| دوفصلنامه علمی دانش حقوق مدنی | ||
| مقاله 5، دوره 12، 2 (پاییز و زمستان 1402- پیاپی 24)، مهر 1402، صفحه 55-68 اصل مقاله (1.11 M) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/clk.2024.69560.3206 | ||
| نویسندگان | ||
| الهه رمضانی1؛ حیدر امیرپور* 2؛ سیدمحمد صدری2؛ محمدصادق جمشیدی راد2 | ||
| 1دانشجوی دکتری، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در خصوص تأثیر عامل خارجی بر سرنوشت قرارداد بسته به ویژگیهای آن و نوع قرارداد، دیدگاههای مختلفی وجود دارد. عدهای آن را از باب تعذر تلقی کرده و قائل به بطلان قرارداد هستند و گروهی نیز از باب قهری بودن جهت جلوگیری از ورود ضرر، انفساخ را طریق انحلال عقد مطرح کردهاند. برخی نیز با ابتنای بر جمع میان لزوم جلوگیری از ضرر و حفظ اصل لزوم، حق فسخ را کارآمد میدانند. برخی نیز متعهد را مکلف به پرداخت قیمت روز عدم ایفای تعهد میدانند. با توجه بـه اینکه پاندمی به مفهوم همهگیری ناشی از بیماریهای مسری دارای خصلتهای پیشامدبودن، غیرقابل پیشبینی بودن و غیرقابلاجتناب بودن، ایفای تعهدات قراردادی را کلاً یا بعضاً به صورت موقت نه همیشگی غیر ممکن میسازد، اختیار حق فسخ قرارداد از جانب متعهدله متقن به نظر میرسد. پاندمی مترادف واژه جائحه به معنای آفت و بلای سماوی است که در نتیجه آن، هدف و غرض قرارداد غیر ممکن میشود. در این نوشتار تلاش شده است تا با مطالعه توصیفی- تحلیلی از طریق گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانهای و با استفاده از رهیافت تطبیقی، ضمن مفهومشناسی پاندمی، مباحث مرتبط به آن از حیث تأثیر آن بر انحلال قرارداد از منظر فقهی و حقوقی بررسی شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پاندمی؛ تعهدات قراردادی؛ انحلال و تعذر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Jurisprudence and Legal Review of Contract Termination Due to Pandemic | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Elahe Ramezani1؛ Heydar Amirpour2؛ Seyyed mohammad Sadri2؛ Mohammadsadegh Jamshidirad2 | ||
| 1Ph.D. Student, Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology, Payam Noor University, Tehran, Iran. | ||
| 2Associate Professor, Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology, Payam Noor University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Regarding the impact of external factors on the fate of the contract, depending on its characteristics, there are different views. Some of them consider it as an excuse and believe that the contract is null and void, and a group of people have proposed rescission through the dissolution of the contract due to coercion in order to prevent losses. Some also consider the right of termination to be efficient by emphasizing the combination between the need to prevent loss and maintaining the principle of necessity. Considering that pandemic in the concept of epidemic caused by infectious diseases has characteristics; Contingency, unpredictability and inevitability make it impossible to fulfill the contractual obligations in general or sometimes temporarily, not always. Pandemic is a synonym of the word Jaeha which means heavenly calamity, as a result of which, the purpose and purpose of the contract becomes impossible. In this article, an attempt has been made to analyze the issues related to it in terms of its impact on the dissolution of the contract from a jurisprudential and legal point of view by means of a descriptive-analytical study through the collection of information in a library manner and by using a comparative approach, along with the concept of pandemic. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Pandemic, Contractual Obligations, Void, Excuse | ||
| مراجع | ||
|
ابن منظور، محمدبن مکرم. (1405). لسان العرب. ج 10. قم: نشر ادب الحوزه.
امامی، میرسیدحسن. (1401). حقوق مدنی. ج 1. تهران: انتشارات مجد.
انصاری، شیخ مرتضی. (1374). مکاسب. چاپ سوم. قم: انتشارات دهاقانی (اسماعیلیان).
انصاری، شیخ مرتضی. (1413ق). مکاسب. ج 7. قم: مجمع الفکر الاسلامی.
انصاری، مسعود و طاهری، محمدعلی. (1384). دانشنامه حقوق خصوصـی. چاپ اول. تهران: انتشارات محراب فکر.
بجنوردی، حسن. (1389). القواعد الفقهیه. نجف.
بحرانی، یوسف‌بن‌احمد. (1369). الحدائق الناضره فی أحکام العتره الطاهره. ج 20. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
بروجردی، مرتضی. (1426). المستند فی شرح العروة الوثقى. ج 20. قم: مؤسسه احیا آثار الامام الخوئی.
جعفرى لنگرودى، محمدجعفر. (1373). دائره المعارف حقوق مدنی و تجارت. جلد اول. تهران: انتشارات سپهر و نشر مشعل آزادی.
جعفرى لنگرودى، محمدجعفر. (1380). فلسفه حقوق مدنى (اصول عامه اذن و اذنیات). چ 2. ج 2. تهران: انتشارات گنج دانش.
جعفرى لنگرودى، محمدجعفر. (1372). ترمینولوژی حقوق. تهران: انتشارات گنج دانش.
جواهری، شیخ محمد. (بیتا). الواضح فی شرح العروة الوثقى. ج 11. بیجا: العارف للمطبوعات
حرعاملی، حسین. (1378). وسائل الشیعه. ج 17. چاپ 7. تهران: انتشارات اسلامیه.
حسینی العاملی، شیخ محمد جوادالحسینی. (بیتا). مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه. قم: مؤسسه آل بیت.
حلی، حسن ابن یوسف. (1410 ق). تذکره الفقهاء. چاپ 1. جلد 11. قم: مؤسسه آل البیت.
حلی، جعفر بن الحسن. (1409 ق). شرایع الاسلام. ج 2. تهران: استقلال.
دارابپور، مهراب و دارابپور، مریم. (1399). «ضمان ناشی از ویروس کرونا و تاثیر حدوث آن بر قراردادهای تجاری داخلی و بینالمللی». فصلنامه تحقیقات حقوقی - ویژه نامة حقوق و کرونا، شماره 3.
دلاورى، امیر (1392). «بررسى مفهوم و مصادیق قراردادهاى مستمر». مجله وکیل مدافع، شماره 8 و9.
راس‍ا، م‍ی‍ش‍ل - ل‍ور. (۱۳۷۵). مسئولیت مدنی. تهران: نشر حقوقدان.
سبزواری، عبدالأعلی. (۱۴۱۳ ق). مهذب الأحکام فی بیان الحلال والحرام. ج ۱۷. چ ۴. قم: مؤسسة المنار.
السنهوری، عبدالرزاق. (1949). الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید. ج 1. لبنان: دار احیاء التراث.
شهید ثانى، زین‌الدین. (بیتا). مسالک الافهام. ج 1. مؤسسة المعارف الإسلامیة الطبعه.
شهید ثانى، زین‌الدین. (1389). الروضه البهیه. ج 4. چاپ 6. قم: انتشارات مجمع الفکر الاسلامی.
شهید ثانى، زین‌الدین. (۱۴۱۰). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه. قم: کتابفروشی داوری.
شهیدى، مهدى. (1384). تشکیل قراردادها و تعهدات. چاپ چهارم. تهران: انتشارات مجد.
شهیدى، مهدى. (1378). مجموعه مقالات حقوقی. چاپ دوم. تهران: انتشارات حقوقدان.
طوسی، محمد بن حسن بن علی بن حسن. (1410). المبسوط. تهران: مکتبه مرتضوی للحیاء الجعفری.
صفایی، سید حسین. (1382). دوره مقدماتی حقوق مدنی؛ قواعد عمومی قراردادها. جلد دوم. چاپ اول. تهران: نشر میزان.
صفایی، سید حسین. (1364). «قوه قاهره یا فورس ماژور (بررسی تطبیقی در حقوق تطبیقی و حقوق بینالملل». مجله حقوقی بینالملل، شماره 3.
صفایی، سید حسین و دیگران. (1387). حقوق بیع بینالمللی با مطالعه تطبیقی. چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
طباطبائی قمی. (1413 ه ق). عمده المطالب فی التعلیق علی المکاسب. ج 4. قم: محلاتی.
طباطبایی یزدی، محمدکاظم. (1440 ق). العروه الوثقی مع تعلیقات عده من الفقهاء. چاپ 6. جلد 5. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
عاملی (شهید ثانی)، زین الدین بن علی. (1413 ه.ق). مسالک الافهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. جلد 8. چاپ اول. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
عبدالهی، محمد عبدالغنی و فیروزکوهی، محمدرضا. (1400). «جایگاه تحقیقات کیفی در پاندمی کووید ۱۹». مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، دوره ۲۹، شماره ۲، صص ۳۴۵۲-۳۴۴۸.
غروی نائینی، میرزامحمدحسین. (1373). منیه الطالب فی حاشیه المکاسب. ج 1. تهران: المکتبه المحمدیه.
قمی، ابوالقاسم. (1411ه ق). جامع الشتات. ج 3. تهران: کیهان.
فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله. (1385). کنز العرفان. ج 2. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
الفجال، عادل عبدالمجید. (2020). «احکام اعمال الاثر الرجعی لبطلان و فسخ العقد الایجار». مجله روح القوانین، ج 90.
فیض کاشانى، محمد بن مرتضی. (بیتا). مفاتیح الشرایع. ج3. قم: مکتبه آیت الله العظمی المرعشی النجفی.
فیومی، احمد بن محمد. (1425 ق). المصباح المنیر. قم: هجرت.
کاتوزیان، ناصر. (1376). قواعد عمومی قرارداده. 5 مجلد. چاپ دوم. تهران: شرکت سهامی انتشار با همکاری شرکت بهمن برنا.
کاتوزیان، ناصر. (1371). حقوق مدنی، عقود معین. جلد 1. چاپ چهارم. زمستان. تهران: شرکت انتشار با همکاری شرکت بهمن برنا.
کاتوزیان، ناصر. (1386). دورۀ مقدمات حقوق مدنی، اعمال حقوقی (قرارداد ایقاع). چاپ 12. تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر. (1391). الزامهای خارج از قرارداد، مسئولیت مدنی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
کاشف الغطاء، محمدحسین. (1359). انوارالفقاهه. نجف: مکتبه المرتضویه.
کرکی، علیبن حسین. (۱۴۱۴ ق). جامعالمقاصد فی شرح القواعد. ج ۶. چ ۲. قم: مؤسسه آلالبیت(ع).
کرکی، علیبن حسین. (1409). رسائل. ج 1. قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی و دفتر نشر اسلامی.
گروه واژه‌گزینی (1396). فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. جلد 13. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
محقق داماد، سیدمصطفی. (1401). قواعد فقه. تهران: انتشارات سمت.
مرندی، بابک و رفیعی، محمدتقی. (1402). «مطالعه تطبیقی ماهیت حقوقی عدم اجرای تعهدات قراردادی به سبب پاندمی ویروس کرونا در سیستم حقوقی ایران و اسناد بینالمللی». مجله حقوق پزشکی، دوره هفدهم، شماره 58. مغنیه، محمدجواد. (۱۴۲۱ ق). الفقه علی المذاهب الخمسه. ج ۲. چ ۱۰. بیروت: دارالتیار الجدید.
مغنیه، محمدجواد. (1421 ه.ق). فقه الامام الصادق(ع). ج 3. قم: مؤسسه انصاریان.
مکارم شیرازی، ناصر. (1428ه.ق). العروه الوثقی مع التعلیقات. ج 2. قم: مدرسه الامام على بن ابى طالب( ع).
موسوی بجنوردی، حسن. (۱۴۰۲ ق). القواعدالفقهیه. ج 2 و 5. قم: نشر الهادی.
موسوی خمینی، سیدروحالله (1388). البیع. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
نجفی، محمدحسن. (1410). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. ج22. چاپ هفتم. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
نفیسی، علیاکبر. (1318). فرهنگ نفیسی. تهران: شرکت سهامی چاپ رنگین.
وکیلی مقدم، محمدحسین. (1401). «مبانی و اصول عامه عقود مستمر در مطالعه تطبیقی فقه اسلامی، حقوق ایران و غرب». فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، سال نهم، شماره 4. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 228 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 125 |
||