پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شمارهها | 1,105 |
| تعداد مقالات | 9,457 |
| تعداد مشاهده مقاله | 17,068,809 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,961,998 |
پیمایش در مرزهای بین احترام به مالکیت و انصاف: تعدیل مسئولیت مدنی غاصب | ||
| دوفصلنامه علمی دانش حقوق مدنی | ||
| مقاله 4، دوره 12، 2 (پاییز و زمستان 1402- پیاپی 24)، مهر 1402، صفحه 43-54 اصل مقاله (756.64 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/clk.2024.70114.3228 | ||
| نویسندگان | ||
| عباس میرشکاری* 1؛ جمشید زرگری2 | ||
| 1دانشگاه استادیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2دانشآموخته کارشناسی ارشد حقوق سردفتری اسناد رسمی، دانشکده حقوق ثبت و مدیریت قضایی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مسئله رفع آثار غصب در املاک غیر از گذشته به میدان مصاف بین قاعده احترام مالکیت و نهاد انصاف بدل شده است. در حالی که قاعده یادشده با برقراری احکام سختگیرانه و مقررات سنتی نسبت به نهاد غصب در قانون مدنی ایران به دنبال حمایت حداکثری از مالک عین مغصوبه و تأدیب غاصب ولو با حسن نیت هستند. نهاد انصاف با هدف منع سوء استفاده از حق توسط مالک و ورود ضرر سنگین به غاصب با حسن نیت، بر تعدیل آن قرائتهای سنتی و سختگیرانه کوشیده است. گرچه در ابتدا نهاد انصاف در قالب نصوص قانون مسئولیت مدنی تجلی یافت، اما نقطه عطف تلاشهای منصفانه، به تصویب «لایحه قانونی راجع به رفع تجاوز و جبران خسارات وارده به املاک مصوب 1358» توسط شورای انقلاب باز میگردد. در پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و بهرهگیری از منابع کتابخانهای و رویه قضایی، به دنبال بررسی کیفیت رفع آثار غصب در املاک غیر با توجه قاعده احترام مالکیت و نهاد انصاف در نظام حقوقی ایران بودهایم. پس از آن، مشاهده شده که در صورت احراز شرایطی، ظرفیتهای قانونی برای صدور احکام منصفانهای که میتواند مصالح مالک و غاصب دارای حسن را تأمین نماید، در حقوق ایران وجود دارد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| انصاف؛ رویه قضایی؛ غصب در املاک؛ غصب؛ قاعده احترام مالکیت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Exploring the Boundaries between Respect for Property and Equity: Balancing the Civil Liability of a Usurper | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Abbas Mirshekari1؛ Jamshid Zargari2 | ||
| 1Assistant Professor of Private Law Department, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| 2M.A. In Notary Law, Faculty of Registration and Judicial Management, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The issue of eliminating the effects of usurpation in properties, beyond the past, has turned into a battleground between the principle of property respect and the institution of equity. While the aforementioned principle seeks maximum protection of the rights of the rightful owner and the disciplining of the usurper, even with good intentions, through the establishment of strict judgments and traditional regulations regarding the institution of usurpation in Iranian civil law, the institution of equity aims to prevent misuse of rights by the owner and the imposition of significant harm on the usurper with goodwill, striving to moderate traditional and strict interpretations. Although initially the institution of equity was manifested in the form of legal texts on civil liability, the turning point in fair efforts comes with the approval of the "Legal Bill on the Removal of Encroachment and Compensation for Damages to Properties, passed in 1358" by the Council of Revolution. In this research, using descriptive and analytical methods and utilizing library resources and judicial procedures, we have sought to examine the quality of mitigating the effects of usurpation in non-past properties, considering the principles of property respect and the institution of equity in the legal system of Iran. It has been observed that, under certain conditions, there are legal capacities for issuing fair judgments that can secure the interests of both the owner and the usurper with goodwill in Iranian law. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Equity, Judicial Procedure, Principle of Property Respect, Usurpation, Usurpation in Properties | ||
| مراجع | ||
|
امینی، منصور و کاشانی، سیدصادق. (1396). «احترام به حق مالکیت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه تحقیقات حقوقی، دوره 20، شماره 79، صص 171-193.
انصاری، مسعود و طاهری، محمدعلی. (1384). دانشنامه حقوق خصوصی. تهران: محراب فکر.
ایروانی، باقر (1386). روس تمهیدیة فی تفسیر آیات الأحکام. قم: دار الفقه للطباعه و النشر.
بادیانی، حسن و اسلامی فارسانی، علی. (1392). «نقش انصاف در مسؤولیت مدنی». پژوهشهای حقوق تطبیقی، سال 17، دوره 3، صص 25-46.
بازگیر، یدالله. (1389). گزیده آرای دیوان عالی کشور. تهران: جاودانه.
پسنده، آزاده (1400). «مؤلفههای تعیین خسارت در مسئولیت مدنی توسط دادرس». مطالعات حقوقی، دوره جدید، شماره 13، صص 113-136.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (1387). مقدمه عمومی علم حقوق. تهران: گنج دانش.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (1391). مجموع محشی قانون مدنی. تهران: گنج دانش.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (1393). مبسوط در ترمینولوژی حقوق. تهران: گنج دانش.
جواهرکلام، محمدهادی و حدادی اردکانی، صمد. (1402). «معیارهای شناسایی «تلف حکمی» در حقوق اسلامی؛ با تحلیل ضابطه «انتقال به ثالث با حسننیت» در رویه قضائی و طرح اصلاح قانون مدنی». پژوهشنامه حقوق اسلامی، دوره 55، شماره 1، صص 109-137.
حاجی عزیزی، بیژن. (1380). «روشهای جبران خسارت در مسئولیت مدنی». دانشور پزشکی، دوره 9، شماره 36، صص 63–72.
حلی، محمد بن حسن بن یوسف. (1387). ایضاح الفوائد فی شرح القواعد. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
خدابخشی، عبدالله. (1397). مبانی فقهی آیین دادرسی مدنی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
خدابخشی، عبدالله. (1398). حقوق دعاوی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
خسروپناه، عبدالحسین؛ کیانمهر، مهدی و ملکی، روحالله. (1401). «دل مفهومی «در حکم غصب» در ملاحظه ماده 308 قانون مدنی». حقوق اسلامی، دوره 19، شماره 74، 55–76.
خواجه پیری، عباس. (1389). موجبات مسئولیت مدنی و آثار آن. تهران: مؤسسه الهدی.
خویی، سید ابوالقاسم. (1378). مصباح الفقاهه فی المعاملات. قم: حوزه علمیه قم.
دادنامه به شماره ۹۶۰۹۹۷۵۷۵۴۰۱۳۹۷ مورخ 28/12/1396 موضوع پرونده شماره ۹۶۰۹۹۰، شعبه ۴ دادگاه عمومی حقوقی مشهد.
دادنامه 18/24 مورخ 08/02/1373 صادره از شعبه 8 دیوان عالی کشور.
دادنامه 9509970223500180 مورخ 19/02/1395 صادره از شعبه 35 دادگاه تجدیدنظر استان تهران.
دادنامه ٩٢٠٩٩٧٠٢٢٠١٠١١٦٨ مورخ 05/09/1392 صادره از شعبه 1 دادگاه تجدیدنظر استان تهران.
دادنامه 9509970220300206 مورخ 26/02/1395 صادره از شعبه 3 دادگاه تجدیدنظر استان تهران.
دادنامه 9409970222900939 مورخ 21/10/1394 صادره از شعبه 29 دادگاه تجدیدنظر استان تهران.
دادنامه 9509970220300206 مورخ 26/02/1395 صادره از شعبه 3 دادگاه تجدیدنظر استان تهران.
دادنامه ۸۹۰۹۹۷۰۲۲٦۷۰۰۹۹٤ مورخ 17/12/1389 صادره از شعبه ۷ دادگاه عمومی حقوقی تهران.
دادنامه 9409970250500178 مورخ 9/3/1394 صادره از شعبه 5 دادگاه عمومی حقوقی شهرستان شهر ری.
دادنامه 14013639002252637 مورخ 15/10/1401 صادره از شعبه 1 دادگاه حقوقی الشتر لرستان.
دادنامه 140191390002175553 مورخ 28/02/1401 صادره از شعبه 4 دادگاه حقوقی قرچک.
دادنامه 65/10/215 صادره از شعبه دهم دادگاه حقوقی قم.
دادنامه 69/389/18 مورخ 30/11/1369 شعبه 18 دیوان عالی کشور.
دادنامه 140168390013388577 مورخ 21/09/1401 صادره از شعبه 87 دادگاه تجدیدنظر استان تهران.
دادنامه ۹۶۰۹۹۷۵۷۵۴۰۱۳۹۷ مورخ 28/12/1396 موضوع پرونده شماره ۹۶۰۹۹۰، شعبه ۴ دادگاه عمومی حقوقی مشهد.
رحیمی، موسی و رحیمی دهوری، رضا. (1396). حسن نیت در قراردادها (با رویکردی فقهی). تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضاییه.
روحانی، محمدصادق. (1429). منهاج الفقاهه. قم: أنوار الهدی.
سبحانی، جعفر. (1393). الوسیط فی اصول فقه. تهران: دانشپذیر.
صدر، محمد. (1420). ما وراء الفقه. بیروت: دار الاضواء للطباغه و النشر و التوزیع.
صفایی، سیدحسین و رحیمی، حبیبالله. (1393). مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد). تهران: سمت.
طباطبایی قمی، سیدتقی. (1425). هدایه الأعلام إلی مدارک شرائع الأحکام. قم: محلاتی.
طباطبایی حکیم، محمدسعید. (1428). مصباح المنهاج (التجاره). نجف: موسسة الحکمه الثقافه الاسلامیه.
عادل، مرتضی. (1389). «قواعد انصاف در نظام کامنلا». مطالعات حقوق خصوصی، دوره 40، شماره 1، صص 179-192.
علیدوستی شهرکی، ناصر. (1390). «احترام مالکیت و سرمایهگذاری خارجی». مطالعات حقوق خصوصی، دوره 41، شماره 1، صص 295–312.
کاتوزیان، ناصر. (1385). وقایع حقوقی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر. (1386). الزامهای خارج از قرارداد. تهران: دانشگاه تهران.
کاتوزیان، ناصر. (1392). اموال و مالکیت. تهران: میزان.
کاتوزیان، ناصر. (1393الف). فلسفه حقوق: منابع حقوق. تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر. (1393ب). قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. تهران: میزان.
گرجی، ابوالقاسم. (1390). آیات الاحکام (حقوق و جزایی). تهران: میزان.
لاری، عبدالحسین. (1418). التعلیقه علی المکاسب. قم: مؤسسه المعارف الإسلامیه.
مامقانی، محمدحسین بن عبدالله. (1316). غایه الآمال. قم: مجمع الذخائر الإسلامیه.
محقق داماد، سیدمصطفی. (1393). قواعد فقه - بخش مدنی. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
مکارم شیرازى، ناصر. (1384). نهجالبلاغه با ترجمه فارسى روان. قم: مدرسه الامام على بن ابى طالب.
موحد، محمدعلی. (1381). در هوای حق و عدالت از حقوق طبیعی تا حقوق بشر. تهران: کارنامه.
میرشکاری، عباس. (1399). رساله عملی در مسئولیت مدنی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
نجفی، محمدحسین. (1377). جواهر الکلام. جلد 37. بیروت: دارالحیاء التراث العربی.
وکیلزاده، رحیم؛ دهقان، رمضان و صغیری، اسماعیل. (1389). «انصاف و عدالت از دیدگاه فقهی». حقوق اسلامی، دوره 2، شماره 5، صص 98-118.
Brownlie, Ian. (2008). Principles of Public International Law. 7th ed. Oxford: Oxford University Press. Duguit, Leon. (1926). Lecon de Droit Public, Theore General. Paris. Gerhart, Peter, M. (2014). Property Law and Social Morality. Cambridge: Cambridge University Press. O’Connell, John, F. (1985). Remedies in a Nutshell. 2nd ed. West Publishing co. Seigan, Bernard, H. (2001). Property Rights from Magna Carta to the Fourteenth Amendment. Social Philosophy and Policy Foundation. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 220 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 106 |
||