پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شمارهها | 1,101 |
| تعداد مقالات | 9,444 |
| تعداد مشاهده مقاله | 17,014,260 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,934,464 |
علامه طباطبایی و زبان نمادین و انشایی در قرآن | ||
| پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن | ||
| مقاله 7، دوره 2، شماره 2، فروردین 1393، صفحه 95-114 اصل مقاله (233.48 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| محمد محمدرضایی1؛ سیدعلی علم الهدی2؛ ناصر محمدی2؛ مریم شریف پور* 3 | ||
| 1استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه پیام نور تهران | ||
| 3دانشجوی دکتری دانشگاه پیام نور | ||
| چکیده | ||
| زبان دین یکی از مباحث مهم در فلسفه دین میباشد. این دانش به دلیل اهمیت بحث معنا و نقش کلیدی گزارههای کلامی در توجیه و صدق گزارههای دینی، به بحث از توصیف و توجیه گزارههای کلامی میپردازد. پرداختن به صدق و کذب گزارههای کلامی و سپس معناداری یا بی معنایی و در دهههای اخیر، معرفت بخشی یا غیر معرفت بخشی آنها (شناختاری یا غیر شناختاری) از مسائل این علم بوده است. در این بین، رهیافتهای زبان دینی، به دو گروه عمده شناختاری (ناظر به واقع و توصیفگر واقعیتها) و غیر شناختاری تقسیم میشوند. رهیافتهای زبانی چون نمادین دانستن متون دینی، رمزی، اسطورهای، استعارهای یا کنایهای دانستن آن از قسم غیر شناختاری میباشند. علامه طباطبایی فیلسوف و مفسر برجسته جهان تشیع، ساختار زبان قرآن را بر مبنای عرف عام دانسته، که البته با عرف عام تفاوتهایی نیز دارد و از آنجا که در زبان عرف عقلا از رمز، استعاره، کنایه و نماد برای تفهیم بهتر و سریعتر مطلب استفاده میشود، خداوند نیز در قرآن در مواردی این صناعات ادبی را جهت تقریب ذهن از محسوس به معقول به کار برده است؛ اما کل زبان قرآن را (اخبار، انشاء، نماد، رمز و کنایه و ...) شناختاری، ناظر به واقع و معنادار میداند. وی به هیچ عنوان، کاربرد زبان اسطوره را در هیچ کجای قرآن نپذیرفته و آن را با حق و حقیقت بودن قرآن و هدف آن در تناقض میداند. زبان دین یکی از مباحث مهم در فلسفه دین میباشد. این دانش به دلیل اهمیت بحث معنا و نقش کلیدی گزارههای کلامی در توجیه و صدق گزارههای دینی، به بحث از توصیف و توجیه گزارههای کلامی میپردازد. پرداختن به صدق و کذب گزارههای کلامی و سپس معناداری یا بی معنایی و در دهههای اخیر، معرفت بخشی یا غیر معرفت بخشی آنها (شناختاری یا غیر شناختاری) از مسائل این علم بوده است. در این بین، رهیافتهای زبان دینی، به دو گروه عمده شناختاری (ناظر به واقع و توصیفگر واقعیتها) و غیر شناختاری تقسیم میشوند. رهیافتهای زبانی چون نمادین دانستن متون دینی، رمزی، اسطورهای، استعارهای یا کنایهای دانستن آن از قسم غیر شناختاری میباشند. علامه طباطبایی فیلسوف و مفسر برجسته جهان تشیع، ساختار زبان قرآن را بر مبنای عرف عام دانسته، که البته با عرف عام تفاوتهایی نیز دارد و از آنجا که در زبان عرف عقلا از رمز، استعاره، کنایه و نماد برای تفهیم بهتر و سریعتر مطلب استفاده میشود، خداوند نیز در قرآن در مواردی این صناعات ادبی را جهت تقریب ذهن از محسوس به معقول به کار برده است؛ اما کل زبان قرآن را (اخبار، انشاء، نماد، رمز و کنایه و ...) شناختاری، ناظر به واقع و معنادار میداند. وی به هیچ عنوان، کاربرد زبان اسطوره را در هیچ کجای قرآن نپذیرفته و آن را با حق و حقیقت بودن قرآن و هدف آن در تناقض میداند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| زبان قرآن؛ زبان نمادین؛ زبان انشائی؛ رمز؛ اسطوره؛ علامه طباطبایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Allameh Tabatabaii, Symbolic and Phraseological Language in Quran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mahammad mohammad rezaei1؛ seyyed ali alam alhoda2؛ naser mohammadi2؛ maryam sharif pour3 | ||
| چکیده [English] | ||
| Religious language is one of the important issues in religious philosophy. This knowledge deals with discussion of description and explaining of kalam proposition due to the importance of discussion of meaning and pivotal role of kalam proposition in explaining and truth of religious proposition. Dealing with truth and false of kalam proposition and then meaningful or meaningfulness and in the recent decades their cognitive or non-cognitive have been the problems of this knowledge. Therefore, theories of religious language divide to two main cognitive and non-cognitive groups. Lingual theories such as symbolic, mysterious, mythical, meta-phorical and allegorical contain a part of non- cognitive group. Allameh Tabatabaie, the philosopher and famous commentator in Tashayo World, believes that structure of Quranic language is traditional- based; of course, it differs from traditional language. Since, mystery, metaphor, allegory and symbol have usages in traditional language for the better and faster understanding, God has also used some of these literary terms in order to approximate mind from sensible to contemplative. However, the Quran language is cognitive and meaningful. He doesn’t accept language of myth anywhere in Quran and believe that it is in contradiction with truth of Quran and its aim. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Quran, Allameh Tabatabaii, Symbolic Language, Phraseological Language, Code, Symbol | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم آریان، حمید (1380)، مجازگویی و رمزگرایی در متون مقدس دینی، معرفت، شماره 48. ایزوتسو، توشی هیکو (1368) خدا و انسان در قرآن، ترجمه احمد آرام، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. ایلخانی، محمد و همکار (1388). زبان نمادین پل تیلیش، قم: پژوهشهای فلسفی، شماره 210. باربور، ایان (1374). علم و دین. ترجمه بهاء الدین خرمشاهی، تهران: نشر دانشگاهی. تیلیش، پل (1375). پویایی ایمان، ترجمه حسین نوروزی، تهران: حکمت. تیلیش، پل (1376). ماهیت زبان دینی، ترجمه مراد فرهاد پور و فضل الله پاکزاد، کیان، شماره 32. حکمت، علی اصغر (1361). امثال قرآن، تهران: بنیاد قرآن. ذاکری، محمد اسحاق (1384). زبان دین با رویکرد نقد نمادین بودن بیانات قرآن کریم، تهران: کوثر معارف، پیش شماره 1. رادفر، ابوالقاسم (1368). فرهنگ بلاغی- ادبی، تهران: انتشارات تهران. رضایی اصفهانی، محمد علی (1389). قرآن و زبان نمادین، آموزههای قرآنی، شماره 12 زمخشری، محمود ابن عمر (1415). تفسیر الکشاف، قم: نشر البلاغه. سبحانی، جعفر (1376). زبان دین در فلسفه و کلام اسلامی، فصلنامه کلام اسلامی، شماره 23. سالاری راد، معصومه و رسول رسولی پور (1386). بررسی و تحلیل کارکرد زبان قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی، قم: اندیشه نوین دینی، شماره 8. سعیدی روشن، محمدباقر (1389). تمثیل زبان قرآن و روش شناسی فهم آن، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. ساجدی، ابوالفضل (1383). زبان دین و قرآن، قم: موسسه امام خمینی (ره). سروش، عبدالکریم (1373). فربهتر از ایدئولوژی، تهران: صراط. شدید، محمد (1404). منهج القصة فی القرآن، عربستان: شرکت مکتبات عکاظ. طباطبایی، محمد حسین (1417). المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: الاعلمی. طباطبایی، محمد حسین (1370). الرسائل التوحیدی، ترجمه علی شیروانی هرندی، تهران: الزهراء. طباطبایی، محمد حسین (1374). شیعه در اسلام، قم: دفتر انتشارات اسلامی. طباطبایی، محمد حسین (1364). اصول فلسفه و روش رئالیسم، تهران: صدرا. طباطبایی، محمد حسین (بی تا). حاشیة الکفایة، بی جا: بنیاد علمی و فرهنگی علامه طباطبایی. طباطبایی، محمد حسین (1372). قرآن در اسلام، تهران: دارالکتب الاسلامیه علیزمانی، امیر عباس (1375). زبان دین، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. عنایتی راد، محمد جواد (1375). زبان شناسی دین از نگاه المیزان، پژوهشهای قرآنی، شماره 9و10. فراستخواه، مقصود (1376). زبان دین، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. قدردان قراملکی، محمد حسن (1381). زبان قرآن از منظر علامه طباطبایی، قبسات، شماره 25. ، محمد (1379). نقدی بر قرائت رسمی از دین، تهران: طرح نو. مظفر، محمد رضا (بی تا). المنطق، قم: دارالکتب العلمیة اسماعیلیان. معرفت، محمدهادی (1386). التفسیر الاثری الجامع، قم: موسسه التمهید. مطهری، مرتضی (1372). علل گرایش به مادیگری، قم: صدرا. مکارم شیرازی، ناصر، (1361). تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیة. مصباح یزدی، محمد تقی و محمد لنگهاوزن (1375). میزگرد زبان دین، معرفت، شماره 19. نصیری، علی (1379). قرآن و زبان نمادین، معرفت، شماره 35. نقوی، حسین (1389). زبان الهیات از دیدگاه علامه طباطبایی و ویلیام آلستون، قم: مؤسسه امام | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5,045 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,128 |
||