پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شمارهها | 1,138 |
| تعداد مقالات | 9,765 |
| تعداد مشاهده مقاله | 17,901,140 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,511,223 |
پژوهشی بر شهر باستانی فسا در دوران اولیه اسلامی بااستناد به مطالعات باستان شناسی و قرائن تاریخی | ||
| پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
| مقاله 9، دوره 5، شماره اول-پیاپی9-پاییز و زمستان95، اسفند 1395، صفحه 139-154 اصل مقاله (853.76 K) | ||
| نوع مقاله: pajoheshi | ||
| نویسندگان | ||
| محمد صادق روستایی*1؛ رضا مهرآفرین2؛ سید رسول موسوی حاجی2 | ||
| 1دانشجوی دکترای باستانشناسی دانشگاه مازندران | ||
| 2دانشیار گروه باستانشناسی دانشگاه مازندران | ||
| چکیده | ||
| با هدف بازسازی ساختار کالبدی شهر فسا در سدههای نخستین اسلامی، تمامی منابع مکتوب اعم از منابع جغرافیایی و تاریخی که مربوط به آن دوره و یا اندک زمانی پس از آن بودند و از فسا و ویژگیهای شهری آن سخن گفته بودند، به دقت مورد مطالعه قرار گرفت. اهمیت منابع مکتوب در آن است که به دلیل همزمانی و قرابت زمانی مؤلفشان با حیات شهر، اطلاعات ارزشمندی از آنها قابل استخراج است. علاوه بر آن، برای تفسیر علمی و دقیقتر، نتایج حاصل از پژوهشهای باستانشناسی در محوطة تل ضحاک، محل شهر قدیم فسا، مورد ارزیابی کامل قرار گرفت. بنابراین پژوهش حاضر بر اساس هدف از نوع تحقیقات بنیادی و بر اساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات تاریخی است. مطالعات انجام شده نشان میدهد، شهر فسا در سدههای نخستین اسلامی، بهخصوص در قرن چهارم هجری، شهری بسیار بزرگ و با اهمیت در ایالت فارس بوده که تمام ویژگیهای کالبدی و ساختاری شهرهای نخستین دورة اسلامی را دارا بوده است. پژوهشهای باستانشناسی هرچند محدودی نیز که در این محل انجام شده، مهر تأییدی است بر توصیفات جغرافیانگاران و مورخانی که اهمیت و بزرگی این شهر را در قرون اولیة اسلامی ستوده بودند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| فسا؛ شهر؛ منابع مکتوب؛ پژوهشهای باستانشناسی؛ دوران اسلامی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Survey of the Ancient City of Fasa During the Early Islamic Period Based on Archeological Studies and Historical Evidences | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Sadegh Roustaei1؛ Reza Mehrafarin2؛ Seyyed Rasoil Mousavi Haji2 | ||
| چکیده [English] | ||
| The city of Fasa, during the early Islamic centuries, particularly in the 4th century AH, was a very large and significant city in Fars province which contained all the structural characteristics of the Islamic primary cities. The archeological studies, however very limited, have been carried out in this place is a validation to the descriptions of the geographers and chronologists who have praised the significance and greatness of the city in the early Islamic centuries. In the current study, all written sources, including geographical and historical resources which were related to that period or a little time after it and were spoken about Fasa and its metropolitan characteristics have been studied carefully with respect to the skeleton rebuilding structure of Fasa in Islamic primary centuries. The importance of written sources is in that, because of its authors simultaneously and time proximity, valuable information is extractable from them. In addition, the consequence results of archaeological research that have been already carried out in Tall-e Zahhak, the ancient Fasa city, have been evaluated completely for more scientific and precise interpretation too. Thus, the current study, based on its goal is a fundamental research and according to the nature and methodology is a historical study. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Fasa, City, source, archeological research, Islamic periods | ||
| مراجع | ||
|
ابناثیر، عزالدین (1370). الکامل. ترجمة حمیدرضا آژیر. تهران: اساطیر. ابنبلخی (1374). فارسنامه، به اهتمام منصور رستگار فسایی. شیراز: بنیاد فارس شناسی. ابنحوقل (1345). صورة الارض. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. ابنخردادبه، عبیدالله بن عبدالله (1371). المسالک و الممالک. ترجمه سعید خاکرند. تهران: مؤسسه مطالعات و میراث ملل. ابنفقیه، ابوبکر احمد بن محمد بن اسحاق همدانی (1349). ترجمة مختصرالبلدان (بخش مربوط به ایران). ترجمة ح ـ مسعود. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. اشرف، احمد (1353). «ویژگیهای تاریخی شهرنشینی در ایران». نامه علوم اجتماعی. دانشکده علوم اجتماعی و تعاون تهران. دوره اول. شماره 4. اصطخری، ابواسحاق ابراهیم (1373). ممالک و مسالک. ترجمة محمد بن اسعد بن عبدالله تستری. به کوشش ایرج افشار. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار. اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1363). تطبیق لغات جغرافیایی قدیم و جدید ایران. تصحیح میرهاشم محدث. تهران: امیرکبیر. ایمانپور، محمدتقی (1383). «مکان جغرافیایی پارسه داریوش». فصلنامه مطالعات تاریخی دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد. پاییز و زمستان. شمارههای پنجم و ششم. توللی، فریدون (1352). «کاوشهای علمی فسا و آثار باستانی آن حوزه»، مجلة وحید، ش 119. ص 839-856. حبیبی، سید محسن (1384). از شار تا شهر: تحلیلی تاریخی از مفهوم شهر و سیمای کالبدی آن تفکر و تأثر. چاپ ششم. تهران: دانشگاه تهران. حدودالعالم من المشرق الی المغرب (1362). به کوشش منوچهر ستوده. تهران: کتابخانة طهوری. رضایی، غلامرضا (1387). شهر من فسا از نگاهی دیگر. شیراز: انتشارات نوید. رضوی، سید ابوالفضل (1387). «نگرشی بر حیات شهری در ایران دورة اسلامی (از آغاز اسلام تا قرن هفتم هجری قمری)». مجلة پژوهشهای تاریخی دانشگاه سیستان و بلوچستان. پاییز و زمستان. شمارة 3. صفحة 105-134. رفیعی، حسن رضا (1384). فارس نیمی از بهشت. شیراز: تخت جمشید. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس (1391). تعیین عرصه و حریم تل ضحاک فسا. تهران: پژوهشکده باستانشناسی کشور. سرفراز، علیاکبر؛ آورزمانی، فریدون (1385). سکههای ایران از آغاز تا دوران زندیه. تهران: سمت. سلطانزاده، حسین (1362). مقدمهای بر تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران. تهران: نشر آبی. شریف الادریسی، ابیعبدالله محمدبن محمد بن عبدالله بن ادریس المحمودی الحسینی (1409). نزهـﺔ المشتاق فی اختراق الآفاق. المجلد الاول. بیروت: عالم الکتب. شواتس، پاول (1372). جغرافیای تاریخی فارس. ترجمة کیکاووس جهانداری. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. طبری، محمد بن جریر (1375). تاریخ طبری (تاریخ الرسل و الملوک). ترجمة ابوالقاسم پاینده. جلد پنجم و هفتم. تهران: اساطیر. فرصتالدوله شیرازی، محمدنصیر بن جعفر (1377). آثار عجم. تهران: امیرکبیر. فسایی، حسن حسینی (1382): فارسنامه ناصری. تصحیح منصور رستگار فسایی. چاپ سوم. تهران: امیرکبیر. فلاندن، اوژن (1356). سفرنامه اوژن فلاندن به ایران. ترجمة حسین نورصادقی. چاپ سوم. تهران: اشراقی کیانی، محمدیوسف (1365). «شهرهای اسلامی» در نظری اجمالی به شهرنشینی و شهرسازی در ایران. به کوشش محمدیوسف کیانی. تهران: جهاد دانشگاهی. گلکه، لئونارد (1379). «مبانی نظری جغرافی تاریخی (درک تاریخ در جغرافیا، یک رویکرد آرمانگرا)». ترجمة محمدجعفر جباری. مجلة کتاب ماه تاریخ و جغرافیا. شمارة 30. صفحة 24-38. لسترنج، گای (1383). جغرافیای تاریخی سرزمینهای اسلامی خلافت شرقی. تهران: علمی و فرهنگی. مقدسی، ابوعبدالله محمدبن احمد (1361). احسن التقاسیم. ترجمة علینقی منزوی. تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران. منصوری، سید امیر (1386). «دو دورة سازمان فضایی در شهر ایرانی: قبل و بعد از اسلام؛ با استعانت از شواهد تحولات شهر کرمان». مجلة باغ نظر. شمارة 7. بهار و تابستان. صفحة 49-60. مهرآفرین، رضا (1393). شهرهای ساسانی. تهران: سمت. هوف، دیتریش (1374). داراب، پایتخت ایالتی. ترجمة فرامرز سمیعی: پایتختهای ایران، به کوشش: محمدیوسف کیانی. تهران: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور. یوسفیفر، شهرام (1384). «تأملی در مقولة شکل شهر و مناسبات شهرنشینی در سدههای میانة تاریخ ایران». مجلة فرهنگ. شمارة 56. صفحة 217-261. De Miroschedji, p. (1973). Prospections archaeoloques dans les vallees de Fasa et de Darab: rapport preliminaire. Ministry of culture and arts. National research centre for history of art and archaeology. PP. 1-13.
Hansman, John F (1999). Fasa ii. Tall-e Zahak. Encyclopaedia iranica. Originally. vol.IX. Fase 4. PP. 389–391.
Ouseley, Sir William (1819). Teravels in Various countries of the East: More Particularly Persia. London: Rodwell and Martin.
Stein, Aurel (1936). An Archaeological Tour in the Ancient Persis. Source: Iraq. Vol. 3. No. 2. PP. 111–225. Published by: British Institute for the Study of Iraq.
Herbert, Thomas (2005). Travel In Persia. London: Routledge. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,780 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,654 |
||