پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,156 |
| تعداد مقالات | 9,940 |
| تعداد مشاهده مقاله | 18,539,479 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,858,903 |
ارزیابی و تحلیل آسیب‌پذیری کالبدی سکونتگاههای روستایی در برابر زلزله (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان یزد) | ||
| برنامه ریزی توسعه کالبدی | ||
| مقاله 2، دوره 4، شماره 4 - شماره پیاپی 8، اسفند 1396، صفحه 27-45 اصل مقاله (1.26 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| داوود مهدوی* 1؛ الهام هزاریان2 | ||
| 1استادیار گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه پیام نور | ||
| چکیده | ||
| مخاطرات طبیعی از دیرباز گریبان گیر بشر بوده و همیشه قسمتی از تاریخ زندگی بشر را تشکیل داده است. در میان پدیده های خطر آفرین، زمین لرزه های ویرانگر مسئول بیشترین شمار کشتار انسانی و زیان مالی بوده اند. این در حالی است که هم اکنون حدود یک چهارم جمعیت ایران در سکونتگاههای روستایی سکونت دارند و از طرفی، استقرار روستاها در نزدیکی یا بر روی خطوط گسل فعال، ضرورت دارد تا به لحاظ میزان آسیب پذری مورد واکاوی علمی قرار گیرند از اینرو هدف این پژوهش نیز ارزیابی آسیب پذیری کالبدی سکونتگاه های روستایی در شهرستان یزد در برابر زلزله است. روش تحقیق حاضر توصیفی – تحلیلی بوده که ابتدا به جمع آوری اطلاعات مکانی و گرافیکی (نقشه) و تعیین موقعیت سکونتگاههای روستایی مورد مطالعه در شهرستان یزد پرداخته شده و در مرحله بعد برای تحلیل و ارزیابی داده ها و شاخص های مورد مطالعه از مدل تصمیم گیری چندمعیاره Topsis و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. نتایج نشان داد که کلیه روستاهای مورد مطالعه دهستان فجر (عیش آباد، سعیدی، شحنه و خیرآباد به ترتیب با مقدار 99/0 ، 9/0 ، 87/0 و 75/0) در برابر وقوع زلزله دارای آسیب پذیری کمتر و کلیه روستاهای دهستان اله آباد(شامل حسین آباد، اکرم آباد ، اله آباد، فهرج و ده نو و محمد آباد به ترتیب با مقدار 03/0 ، 33/0، 36/0 ، 44/0، 52/0 و 6/0) به غیر از روستای طامهر از آسیب پذیری بیشتری در برابر زلزله دارند. افزون بر این بر اساس نتایج اکثر سکونتگاه های روستایی مورد مطالعه قدمتی بیش از 20 سال، کیفیت سازه از نوع تیر چوبی و گلی، شبکه دسترسی نامناسب و... از یک طرف و عدم بیمه مساکن روستایی در برابر مخاطرات طبیعی عاملی هستند که ضریب آسیب پذیری را افزایش می دهند. به همین دلیل جهت بهبود وضعیت کالبدی نیازمند نوسازی و مقاوم سازی، برنامه ریزی مناسب و حمایت مدیران و برنامه ریزان امر می باشند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آسیب پذیری کالبدی؛ سکونتگاه های روستایی؛ زلزله؛ مدل Topsis وAHP؛ شهرستان یزد | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Evaluation and analysis of physical vulnerability of rural settlements against earthquake disaster (Case Study: Rural of Yazd county) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Davood Mahdavi1؛ Elham Hezarian2 | ||
| چکیده [English] | ||
| Human beings have always been subject to the natural hazards as a permanent part of their life. Among them, devastating earthquakes are responsible for a large number of human casualty and financial losses. About a quarter of rural populations in Iran live in villages close to active geological faults. It necessitates a serious attention about the rate of vulnerability of such settlements. The present study aims to evaluate the physical vulnerability of rural settlements against earthquakes in Yazd County. A descriptive-analytical method is applied. Collected data include the spatial, graphical and locational data. Two models were used for data analysis: Topsis MDM and AHP. The results showed that all villages in Fajr rural district were less vulnerable against earthquake occurrence. In contrast, all villages in rural district of Allah Abad, except the village of Tamehr, were more vulnerable against earthquakes. Results also indicated that the age of most rural buildings were more than 20 years and their low-quality materials mainly include wood and mud. In addition, insufficient access to the networks and the lack of rural housing insurance are the other factors to increase the risk of vulnerability of rural settlements. For these reasons, it is necessary to encourage modernization and rehabilitation of buildings, selecting appropriate planning programs and supporting new ideas. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Vulnerability, rural settlements, earthquake, TOPSIS, AHP, Yazd County | ||
| مراجع | ||
|
استانداری یزد (1392). "سالنامه آماری استان یزد". معاونت برنامه ریزی استانداری یزد. افتخاری، عبدالرضا رکن الدین ، قدیری، محمود ؛ پرهیزکار، اکبر و شایان، سیاوش (1388). "تحلیلی بر دیدگاه های نظری آسیب پذیری جامعه نسبت به مخاطرات طبیعی". فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 13، شماره 1، بهار. پریشان، مجید (1390). "کاهش آسیب‌پذیری در برابر سوانح محیطی (زلزله) با استفاده از رویکرد مدیریت ریسک در بین مناطق روستایی استان قزوین". رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران. تقوایی، مسعود و غفاری، سید رامین (1385. " اولویت بندی بحران درسکونتگاههای روستایی باروش - AHP ، مطالعه موردی دهستان بازفت". مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان ) علوم انسانی(، جلد بیستم، شماره 1، صفحات 34-41. جمشیدی، کمال ، حجیپور، محمد ، فالسلیمان، محمود (1391). "آسیب پذیری عناصر کالبدی سکونتگاههای روستایی در مناطق زلزله خیز (نمونه: شهرستانهای قاینات و زیرکوه)". فصلنامه علمی- پژوهشی آمایش جغرافیایی فضا، دانشگاه گلستان ،سال دوم، شماره 6،صص 75- 97 . حبیبی، آرش.، ایزدیار، صدیقه.، سرافرازی، اعظم. (1393). "تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی". انتشارات کتیبه گیل. زبردست، اسفندیار (1380). "کاربرد فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در برنامهریزی شهری و منطقهای". مجله هنرهای زیبا، شماره 10. ستوده، بابک (1380). "برنامه ریزی کاربری زمین و اصلاح معابر جهت ایمن سازی در برابر زلزله (نمونه موردی : محله باغ فردوس شهرداری منطقه یک تهران)". پایانامه ی کارشناسی ارشد، شهرسازی- برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه شیراز. ظاهری، محمد، آقایاری هیر، محسن و ذاکری میاب، کلثوم (1394). "ارزیابی آسیب پذیری نواحی روستایی از خطر زلزله (مطالعه موردی : بخش مرکزی شهرستان مرند)". مجله پژوهش و برنامه ریزی روستایی، سال 4، شماره ی 9، صص 111-97. عینالی، جمشید، چراغی مهدی، رومیانی، احمد ( 1393). "ارزیابی نقش اعتبارات مسکن در کاهش آسیب پذیری کالبدی سکونتگاه های روستایی مطالعه موردی: دهستان بزینه رود- خدابنده". فصلنامه مسکن و محیط روستا، تابستان، دوره 33،شماره 146،صص 77-90. فراهانی، حسین، عینالی، جمشید و قاسمی ویری، حمید (1393). "نقش توسعه ظرفیتی در مدیریت کاهش خطر زلزله در مناطق روستایی (مطالعه موردی: شهرستان ابهر، دهستان سنبل آباد)". مسکن و محیط روستا، دوره 33 ، شماره 145 ; صص63 -74. مشکینی، ابوالفضل، قائد رحمتی، صفر و شعبان زاده نمینی، رضا (1393). "تحلیل آسیب پذیری بافت شهری در برابر زلزله (منطقه موردی مطالعه : منطقه دو شهرداری تهران)". پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره 46، شماره 4، زمستان، صص 856-843. معاونت برنامه ریزی استانداری یزد(1387). "فرهنگ آبادیهای استان یزد(شهرستان یزد) ". دفتر آمار و اطلاعات، گروه نقشه و GIS. معماریان، حسین (1387). "زمین شناسی مهندسی و ژئوتکنیک". انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم. Abasnezhad et al. (2008) . “Earthquake Risk Management, Adapted from the Book, Protection of land, Author; Koban & Espens, Kernam Municipality Disaster Management Center, Vol, 1. (In Persian).
Adger, W., N. (2006). “Vulnerability”. Global Environmental Change 16.
Angeon, V & Bates. S(2015). “Reviewing Composite Vulnerability and Resilience Indexes: A Sustainable Approach and Application”. World Development, 72, 140-162.
Bardsley, D. K. & Wiseman, N. D. (2012). “Climate Change Vulnerability and Social Development for Remote Indigenous Communities of South Australia”. Global Enviromental Change, 22(3), 713-723.
Benyong, W. et al(2016). “The Livelihood Vulnerability of Rural Households in Earthquake-Stricken Areas- A Case Study of Ning er, Yunnan Province”. Institute of Geology, China Earthquake Administration, Beijing 100029, China.
Bryant, E. A. (1993). “Natrual Hazards: Press Cindicate of the university of Cambridge”. Melbourne, Australia.
Cannon, T (2000). “Vulnerability Analysis and Disaster, In : D, J. Parker, ed,. Floods”. Vol, 1. London, Reutledge.
Cannon, T,. Twigg J,. Rowell J,. (2003). “Social Vulnerability, Sustainable Livelihoods and Disaster)”. London: Department for international development DFID; Government of the United Kingdom.
Dalal-Clayton, B. & Dent, D. (1993). “Surveys, Plans and People.A Review of Land Resource Information and its Use in Developing Countries”. Environmental Planning Issues, No. 2. London: IIED. 148 pages
Dikmen, N. (2008). “Sustianable Development in Disaster Affected Rural Areas: The Case of Dinar Villages, World Academy of Science, Engineering and Technology”. Institutional Journal of Science, Behavioral, Eductional, Economic, Business and Industtial Engineering, Vol;2, No;7.
Gallopin, G. (2006). “Linkages between Vulnerability, Resilience and Adaptive Capacity”. Global Environmental Change, 16, 293-303.
Joseph, S. et al. (1997). “Understanding Post-Traumatic Stress; A Psychosocial Prespective on PTSD and Treatment”. West Sussex; John Wiley & Sons Ltd.
Kapstein, L. (2007). “Three Approach to Urban Vulnerability: Social, Physical and Urban”. Vulnerable Areas in the Interior of a Chilean City.
Marcuson, W.F (2003). “Preventing Earthquake Disaster: The Grand Challenge in Earthquake Engineering; National Research Council”. The National Academic Press; Washington, DC. USA.
McEntire, D.A (2005). “Why Vulnerability Matters: Exploring the Merit of an Inclusive Disaster Reduction Concept”. Disaster Prevention and Management, Vol. 14, No.2.
Min, Xu. et al. (2010). “Change Detection of an Earthquake Induced Barrier Lake Base on Remote Sensing Image Classification”. International Journal of Remote Sensing.
Moser, C. O. N (2007). “Reducing Global Poverty, The Case for Asset Accumulation”. Washington, DC: Brookings Institution Press.
Omwenga. M. (2001). “The Missing Link: Spatial Information Required In The Preparation and Implementation of Physical”.
Thywissen, K. (2005). “Core terminology of disaster reduction: United Nations University”. Institute of Environment and Human Security.
Turner, B. et al. (2003). “A Framework for Vulnerability Analysis in Sustainability Science”. Proceedings of the National Academy of Science of the United States of America, 100. 8074-8079.
UN/ISDR, (2005). “National Report of Iran on Word Conference on Disaster Reduction”. 18-22 January, Kobe, Hyogo, Japan, pp. 149.
Weichselgartner, J. (2001). “Disaster Mitigation: The Concept of Vulnerability revisited”. Disaster Prevention and Management, Vol. 10, No.2.
Wilson, G. (2012). “Community Resilience and Environmental Transitions”. London: Earthscan.
Wisner, et al. (2004). “Natural Hazards, Peoples Vulnerability and Disasters”. 2nd Edition, London; Routledge.
Yoo, G et al(2011). “Development and Application of a Methodology for Vulnerability Assessment of Climate Change in Coastal Cities”. Ocean & Coastal Management, 54(7), 524-534.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,287 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,842 |
||