تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,139 |
تعداد مقالات | 9,775 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,926,114 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,530,386 |
سنجش و تحلیل فضایی مؤلفههای تابآوری کالبدی در بافت مرکزی شهر همدان با استفاده از خودهمبستگی فضایی موران | ||
برنامه ریزی توسعه کالبدی | ||
مقاله 6، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 9، خرداد 1397، صفحه 93-106 اصل مقاله (1.02 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/psp.2018.4833 | ||
نویسندگان | ||
احمد پوراحمد* 1؛ یعقوب ابدالی2؛ علیرضا صادقی3؛ سارا الله قلی پور4 | ||
1استاد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران | ||
3دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران | ||
4دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
امروزه بیشتر شهرها و جوامع سکونتگاهی در مکانهایی بنا شدهاند که در معرض وقوع انواع سوانح طبیعی و یا به دلیل پیشرفتهای تکنولوژی در معرض انواع سوانح انسانساخت هستند از اینرو، توجه به مسائل کالبدی بافتهای مسکونی در شهرها و تبیین مفهوم "تابآوری" و به تبع آن مقاومسازی این بافتها در مواجهه با حوادث و مخاطرات احتمالی اهمیت بسیاری دارد. قلمرو مطالعه حاضر، بافت مرکزی شهر همدان که با جمعیت 55387 نفر و تعداد 13663 ساختمان مسکونی با مساحت 29722351 مترمربع می باشد. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روششناسی توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر رویکرد مطالعات کالبدی-سازهای است و شاخصهای منتخب اسکلت ساختمان، جنس مصالح، ، تعداد طبقات، دانهبندی، قدمت ساختمان، نفوذپذیری، کیفیت ابنیه و تعداد واحد استخراج میباشند. برای کشف روند الگوها از ابزار رگرسیون و برای وزن دهی به لایهها در دادههای فضایی از روش خودهمبستگی فضایی استفاده شده است. همچنین برای بررسی توزیع فضایی اولویتبندی تابآوری بافت مسکونی از روش خودهمبستگی فضایی موران(Anselin local Morans) در نرمافزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج مکانی در پژوهش حاضر نشان میدهد که 22147924 مترمربع یعنی 52/74 درصد از کل مساحت که تعداد 7280 بلوک ساختمانی را در بر میگیرد در گروه تابآوری نسبتاً کم تا غیرتابآور قرار دارند که نیازمند برنامهریزی سریع برای این بخشها از بافت در شاخصهای اسکلت ساختمان، نفوذپذیری، کیفیت ابنیه و قدمت ابنیه است. | ||
کلیدواژهها | ||
تاب آوری؛ مقاوم سازی؛ بافت مسکونی؛ ALM؛ همدان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Analysis of resilience components in the central tissue of Hamedan using Moran spatial autocorrelation | ||
نویسندگان [English] | ||
Ahmad Pourahmad1؛ Yaghob Abdali2؛ Alireza Sadeghi3؛ Sara AllahGholiPour4 | ||
1Professor of Geography and Urban Planning, University of Tehran | ||
2Ph.D. student of Geography and Urban Planning, University of Tehran | ||
3Graduate student of geography and urban planning, University of Tehran | ||
4Master Degree in Geography and Urban Planning, University of Tehran | ||
چکیده [English] | ||
Nowadays, a large number of cities and settlements are built in places that are exposed to natural or man-made disasters. So, addressing the physical problems of residential buildings of cities and explaining the concept of resilience are two essential issues to be considered. Thus, enough attention should be paid to rehabilitating such problematic tissues. The study area comprises the central part of Hamedan, with 55387 inhabitants and 13663 residential buildings with an area of 29722351 square meters. Based on aim, the present study is an applicable research and based on methodology it is a descriptive-analytical one which follows a physical-structural approach. Investigated indices in the present study include: building structure, material types, number of floors, aggregation, building age, permeability, building quality and number of units. Spatial Autocorrelation method was used to explore patterns of regression and to weigh the spatial data layers. Also Spatial Autocorrelation technique of Moran (Aselin local Morans) has been applied to investigate the spatial distribution pf residential resielience prioritization. Results of the present study show that 22147924 square meters (74.52 percent of the total area), which includes 7280 building blocks locates in low-resielence to non-resielence range of measure. Such a situation necessitates a quick and mitigate planning for rehabilating the area specially in case of building structure, permeability, building quality and building age. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Resilience, residential textile, ALM, Hamedan | ||
مراجع | ||
پرویزیان، علیرضا (1395). ارزیابی الزامات پدافند غیرعامل در همجواری در صنایع نمونه موردی شهر همدان. پایاننامه کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز. حبیبی، کیومرث؛ احمد پوراحمد؛ ابوالفضل مشکینی (1391). بهسازی و نوسازی بافتهای کهن شهری. نشر انتخاب، تهران. زیاری، کرامت الله؛ مصطفی محمدی ده چشمه؛ احمد پوراحمد؛ محمدباقر قالیباف (1391). اولویتبخشی به ایمنسازی بافت فرسوده کلانشهر کرج با استفاده از مدل ارزیابی چندمعیاره. مجله پژوهشهای جغرافیای انسانی، دوره 44 شماره 79: 14- 1. سلمانی مقدم، محمد؛ ابوالقاسم امیر احمدی؛ فرزانه کاویان (1393). بررسی نقش برنامهریزی کاربری اراضی در بهبود تابآوری لرزهای جوامع شهری (نمونهی موردی: شهر سبزوار). فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال پنجم، شماره هفدهم: 34- 17. شکری فیروزجا، پری (1396). تحلیل فضایی میزان تابآوری مناطق شهر بابل در برابر مخاطرات محیطی. فصلنامه برنامهریزی توسعه کالبدی، سال دوم، شماره 2 (سری جدید)، پیاپی 6: 44- 27. عشقی چهاربرج، علی؛ حسین نظمفر؛ عطا غفاری (1396). ارزیابی تابآوری کالبدی شهر در برابر زلزلههای احتمالی (نمونه موردی: منطقه یک شهرداری تهران)، فصلنامه برنامهریزی توسعه کالبدی، سال دوم، شماره 4 (سری جدید)، پیاپی 8: 26- 11. علیزاده، مهدی (1395). ارزیابی آسیبپذیری زیرساختهای شهری کوهدشت با رویکرد پدافند غیرعامل، پایاننامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما دکتر سعید امانپور، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز. عندلیب، علیرضا (1387). فرآیند نوسازی بافتهای فرسوده شهر تهران. نشر ری پور، تهران. فرزاد بهتاش، محمدرضا؛ محمدعلی کی نژاد؛ محمدتقی پیر بابای؛ علی عسگری (1392). ارزیابی و تحلیل ابعاد و مؤلفههای تابآوری کلانشهر تبریز، نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، دوره 18، شماره 3: 42- 33. ملکی، سعید؛ سعید امانپور؛ مسعود صفاییپور؛ سید نادر پورموسوی؛ الیاس مودت، (1396). ارزیابی طیف تابآوری کالبدی شهرها در برابر زلزله با استفاده از مدلهای برنامهریزی (نمونۀ موردی شهر ایلام)، فصلنامه برنامهریزی توسعه کالبدی، سال دوم، شماره 1 (سری جدید)، پیاپی 5: 20- 9. نادری، کاوه؛ علی موحد؛ محمدعلی فیروزی؛ مسلم حدیدی؛ ایوب ایصافی (1393). شناسایی و اولویتبندی مداخله بافت فرسوده شهری با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) (محدوده مرکزی شهر سقز)، فصلنامه برنامهریزی و آمایش فضا، دوره 18، شماره 1: 180- 153. نظرپور، محمدتقی؛ مهشید منظوری (1393). ارزیابی تأثیر طرحهای جامع و تفصیلی تهران در شکلگیری بافتهای فرسوده مطالعه موردی محله سیروس تهران، دومین کنگره بینالمللی سازه، معماری و توسعه شهری، تبریز، دبیرخانه دائمی کنگره بینالمللی سازه، معماری و توسعه شهری. نوری، محمد؛ جمال محمدی (1393). تحلیل ساختار فضایی– کالبدی بافت فرسوده شهری با رویکرد نوسازی و بهسازی (مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر دوگنبدان). فصلنامه برنامهریزی فضایی، دوره 4، شماره 2: 128- 105. نیکمردمین، سارا؛ ناصر برک پور؛ مجید عبداللهی (1393). کاهش خطرات زلزله با تأکید بر عوامل اجتماعی رویکرد تابآوری نمونه موردی منطقه 22 تهران،فصلنامه مدیریت شهری،شماره 37،زمستان 1393، 34-19 Adger, W. N. (2000). Social and ecological resilience: are they related?. Progress in human geography, 24(3), 347-364.
Adger, W. N., Hughes, T. P., Folke, C., Carpenter, S. R., & Rockström, J. (2005). Social-ecological resilience to coastal disasters. Science, 309(5737), 1036-1039.
Alberti, M. (2005). The effects of urban patterns on ecosystem function. International regional science review, 28(2), 168-192.
Boon, H. J., Cottrell, A., King, D., Stevenson, R. B., & Millar, J. (2012). Bronfenbrenner’s bioecological theory for modelling community resilience to natural disasters. Natural Hazards, 60(2), 381-408.
Bromley, R. D., Tallon, A. R., & Thomas, C. J. (2005). City centre regeneration through residential development: Contributing to sustainability. Urban Studies, 42(13), 2407-2429.
Folke, C., Carpenter, S., Walker, B., Scheffer, M., Elmqvist, T., Gunderson, L., & Holling, C. S. (2004). Regime shifts, resilience, and biodiversity in ecosystem management. Annual Review of Ecology, Evolution, and Systematics, 35.
Holling,C.S., L.H.,Gunderson .(2002). Resilience and adaptive cycles. In: L H Gunderson and C SHolling (editors).
Panarchy: Understanding Transformations in Human and Natural Systems.
Kärrholm, M., Nylund, K., & de la Fuente, P. P. (2014). Spatial resilience and urban planning: Addressing the interdependence of urban retail areas. Cities, 36, 121-130.
Khoo, T. C. (2012). The CLC framework: for liveable and sustainable cities. Urban Solutions (1), Centre for Liveable Cities, Singapore, 58-63.
Mayunga, J. S. (2007). Understanding and applying the concept of community disaster resilience: a capital-based approach. Summer academy for social vulnerability and resilience building, 1, 16.
Mitchell, T., & Harris, K. (2012). Resilience: A risk management approach. ODI Background Note. Overseas Development Institute: London.
Nelson, V., Lamboll, R., & Arendse, A. (2008). Climate change adaptation, adaptive capacity and development discussion paper. DSA-DFID policy forum 2008.
UN/ISDR. 2002. Disaster reduction and sustainable developement: understanding the links between vulnerability and risks to disasters related to developement and environment. World Summit on Sustainable Developement (Johannesburg, 26 august- 4 september 2002) 24 pp. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,800 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,821 |