پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,156 |
| تعداد مقالات | 9,946 |
| تعداد مشاهده مقاله | 18,559,437 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,872,303 |
سیر تاریخی اسم اعظم در تفاسیر عرفانی قرآن | ||
| پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن | ||
| دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 21، دی 1401، صفحه 11-30 اصل مقاله (229.47 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/quran.2023.61626.3054 | ||
| نویسندگان | ||
| سیدخداکرم فلاحی* 1؛ محسن قاسم پور2؛ حسین حیدری3؛ سعید رحیمیان4 | ||
| 1دانشجوی دکتر علوم قرآن و حدیث، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران | ||
| 2الهیات و معارف اسلامی- علوم قرآن وحدیث. دانشکده الهیات و معارف اسلامی. دانشگاه علامه طباطبایی. تهران. ایران | ||
| 3الهیات و معارف اسلامی- ادیان و فلسفه. دانشکده ادبیات و زبان های خارجی. دانشگاه کاشان. کاشان . ایران | ||
| 4گروه فلسفه و کلام. دانشکده الهیات. دانشگاه شیراز. شیراز. ایران | ||
| چکیده | ||
| تلاش در پی فهم اسم اعظم خداوند یکی از دغدغه های انسان‌ها بوده که همواره اندیشمندان به آن توجه داشته‌اند. این پژوهش از روش کتابخانه‌ای با رویکرد تحلیلی_ تاریخی کوشیده سیر اسم اعظم در تفاسیر عرفانی را مورد بررسی قرار دهد. سهل بن عبد اللّه تستری اولین مفسری است که از اسم اعظم سخن گفته است. بیشتر مفسران در باب اسم اعظم اظهار نظر نکرده و به نقل روایات بسنده کرده‌اند. پس از ظهور ابن عربی در قرن هفتم و توجه ویژه وی به اسم اعظم، پرداختن به این موضوع در تفاسیر بعد از قرن هفتم چشمگیر است. اسم اعظم خداوند در قرآن وجود دارد. اسم «الله» اسم لفظی اسم اعظم خداوند است که برهمه اسماء برتری دارد و اسمی جامع تر و کاملتر از آن برای ذات خداوند وجود ندارد. برخی از مفسران فقط به اعظم بودن اسم «الله» بسنده نکرده و اسامی دیگری از جمله «الْحَیُّ الْقَیُّومُ»، «ربّ»، «ذوالجلال و الاکرام»، «حروف مقطعه قرآن»، «روح القدس»، «مالک الملک»، آیات ابتدای سوره «الحدید» و آیات آخر سوره «الحشر» را از مصادیق اسم اعظم معرفی کرده‌اند. هر کدام از اسماءالهی در خارج صورتی دارد که مظهر آن اسم می‌باشد، و آن اسم صاحبان آن مظاهر وجلوه‌ها هستند، از این روی انسان کامل مظهر اسم اعظم خداوند است و منظور از انسان کامل پیامبر خاتم(ص) و ائمه اطهار(ع) و در عصر حاضر حضرت صاحب الزمان(عج) است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اسم اعظم؛ تفاسیر عرفانی قرآن؛ الله؛ انسان کامل | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The historical course of the great name in the mystical interpretations of the Qur'an | ||
| نویسندگان [English] | ||
| sayed khodakaram fallahi1؛ Mohsen Ghasempour Ravandi2؛ Hossein Heydari3؛ saeid rahimian4 | ||
| 1PhD student in Quranic and Hadith Sciences, Faculty of Literature and Foreign Languages, Kashan University, Kashan, Iran | ||
| 2Theology and Islamic Sciences - Quran and Hadith Studies. Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Allameh Tabataba’I, Tehran, Iran. | ||
| 3Theology and Islamic Sciences - Religions and Philosophy. Faculty of Literature and Foreign Languages. Kashan University. kashan. iran | ||
| 4Department of Philosophy and Theology. Theology faculty. Shiraz University. shiraz. iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Trying to understand the great name of God has been one of the concerns of human beings that thinkers have always paid attention to. This research uses a library method with an analytical-historical approach to try to examine the attention of mystical interpretations to the great name. Testari is the first commentator to mention the great name. Most commentators have not commented on the great name and have only quoted narrations. After the emergence of Ibn Arabi and his special attention to the great name, addressing this issue in commentaries is significant. The name "Allah" is the literal name of the great name of God, which is superior to all other names, and there is no more comprehensive and complete name for the essence of God.Some commentators other names such as "Al-Hayy Al-Qayyum","God","Dhu al-Jalal and Al-Ikram","Quranic letters","Holy Spirit","Malik Al-Mulk",verses The beginning of Surah Al-Hadid and the last verses of Surah Al-Hashr have been introduced as examples of the great name. Each of the names of God has a form outside which is the manifestation of that name, and that name is the owners of those manifestations and manifestations, therefore the perfect man is the manifestation of the great name of God and the perfect man means the Prophet Khatam (PBUH) and the Imams Athar (pbuh) and in the present age is, Hazrat Sahib al-Zaman. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The Great Name, Mystical Interpretations of the Qur'an, God, the Perfect Man | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
- آملى، حیدر بن على (1422ق). تفسیر المحیط الأعظم و البحر الخضم فی تأویل کتاب الله العزیز المحکم. قم: نور على نور.
- ابنعجیبه، احمد (1419ق). البحر المدید فى تفسیر القرآن المجید. قاهره: حسن عباس زکی.
- ____________ (1352ش). المقدمات من کتاب نص النصوص. تهران: قسمت ایرانشناسی انستیتو ایران و فرانسه پژوهشهای علمی در ایران.
- ابنعربى، محیی الدین محمد بن على (1410ق). رﺣﻤﺔ من الرحمن فى تفسیر و اشارات القرآن. دمشق: ﻣﻄﺒﻌﺔ نضر.
- ______________________ (1422ق). تفسیر ابن عربى. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- ______________________ (1423ق). دیوان ابن عربى. بیروت: دار الکتب اﻟﻌﻠﻤﯿﺔ.
- ابن میمون، موسی بن میمون (1397ش). راهنمایی سرگشتگان(ترجمه دلائل الحائرین). ترجمه ناصر عباس پور. تهران: ورا.
- ازهرى، محمد بن احمد (1421ق). تهذیب اﻟﻠﻐﺔ. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- اصغرپور، حسن (1394ش). «روح البیان فی تفسیرالقرآن». دانشنامه جهان اسلام. شماره20.
- امینی نژاد, علی (1398). آشنایی با مجموعه عرفان اسلامی. تهران: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- ایازی،سیدمحمدعلی (1377ش). «چهره درخشان وانوار درخشان». بیّنات. سال پنجم (شماره 17). صص 26-51.
- پاکتچی، احمد (1392ش). تاریخ تفسیر قرآن. قم: دانشگاه امام صادق(ع).
- پرک (2019م). آخرین منجی. تهران: انتشارات آوای بوف.
- پورطولمی، منیرالسادات و رجبی کبودچشمه، معصومه (1392ش)، «مبانی حکمی اسم اعظم درعرفان نظری» مطالعات عرفانی، بهار و تابستان92 (شماره17). صص 21-38.
- تسترى، سهل بن عبدالله (1423ق). تفسیر التسترى. بیروت. دار الکتب اﻟﻌﻠﻤﯿﺔ.
- جلالی، غلامرضا (1378ش). «نظـریـه انـسان کامل از عرفان ابـن عربی تا عرفان امام خـمینی». حوزه. آذر و دی 1378 (شماره 94و95).
- جهانگیرى، محسن (1375ش). محیى الدین ابن عربى چهره برجسته عرفان اسلامى. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-حسینی، مریم و رضایی، فاطمه (1399ش) «جریان شناسی تفاسیر عرفانی از نخستیم تفاسیر تا تفسیر عبدالرزاق کاشانی بر اساس آیه رؤیت». عرفانیات در ادب فارسی. دوره 11 (شماره 42). صص 13-39.
- حسینى همدانى، محمد (1404ق). انوار درخشان در تفسیر قرآن. تهران: لطفى.
- خیاطان، قدرت اله و خادمی، سمیه (1395ش). «روش شناسی تفسیر عرفانی بیان السعاده فی مقامات العباده». مطالعات قرآنی. تابستان1395 (شماره26). صص 127-148.
- دهقان منگابادی، بمانعلی (1379ش). «سبک و شیوه تفسیری صدرالمتألهین در تفسیر قرآن». پژوهش های فلسفی- کلامی . (شماره 5 و 6). صص 5-21.
- رحیمیان، سعید (1397). مبانی عرفان نظری. تهران: سمت.
- روحی برندق، کاوس (1391ش). «چندگانگی اسم اعظم در حدیث»، علوم حدیث، سال 17 (شماره 4). صص 114-136.
- ____________ (1394ش)، «معیار اعظم بودن اسم اعظم در عرفان اسلامی»، مطالعات عرفانی، پاییز و زمستان 94 (شماره22). صص 89-118.
- سلطان علىشاه، سلطان محمد بن حیدر (1372ش). متن و ترجمه فارسى تفسیر شریف بیان السعادة فى مقامات العبادة. تهران: سر الاسرار.
- سلمى، محمد بن حسین (1369ش). حقائق التفسیر. تهران: مرکز نشر دانشگاهى.
- شجاری، مرتضی (1385ش). «انسان کامل ازدیدگاه ابن عربی و پیشینه آن». زبان و ادبیات پارسی دانشگاه آزاداسلامی. (شماره دوم). صص 73-96.
- صدرالدین شیرازى، محمد بن ابراهیم (1360ش). اسرارالآیات. تهران: انجمن حکمت و فلسفه.
- _______________________ (1361ش). تفسیر القرآن الکریم. قم: بیدار.
- _______________________ (1378ش). المظاهر الإﻟﻬﯿﺔ فی أسرار العلوم الکماﻟﯿﺔ. تهران: بنیادحکمت صدرا.
- صفا، ذبیحﷲ (1352ش). حماسه سرایی در ایران. تهران: امیرکبیر.
- طباطبایى، محمدحسین (1374ش). ترجمه تفسیرالمیزان. ترجمه محمدباقر موسوى. قم: دفترانتشارات اسلامی.
- عبدالهی عابد، صمد (1389ش). «بروسوی، تفسیر روح البیان و روش مفسر در نگارش آن». مطالعات تفسیری. سال یکم (شماره3 ). صص 135-168.
- فیروز آبادى، محمد بن یعقوب (1415ق). القاموس المحیط. بیروت: دار الکتب اﻟﻌﻠﻤﯿﺔ.
- فیومى، احمد بن محمد. (1414ق). المصباح المنیر فى غریب الشرح الکبیر للرافعى. قم: موسسه دار الهجرة.
- قیصری ، داود (1375ش). شرح فصوص الحکم. تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی.
- کاشانى، حبیبالله بن علىمدد (1383ش). تفسیر ست سور. تهران: شمس الضحى.
- کدخدایی، علی رضا (1397ش). «ذوالنون مصری و عرفان اسلامی نخستین». هفت آسمان. (شماره75). صص 57-118.
- کهن، آبراهام (1390ش). گنجینه ای از تلمود. تهران: اساطیر.
- مرتضى زبیدى، محمد بن محمد (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس. بیروت: دار الفکر.
- مستر هاکس (۱۳۷۷ش). قاموس کتاب مقدس. تهران: اساطیر.
- معرفت، محمدهادی (1380ش). تفسیر و مفسران. قم: موسسه فرهنگی تمهید.
- معصومی، حسین (1384ش). «اسم اعظم چیست؟». اندیشه های فلسفی، سال دوم (شماره4). صص 73-85.
- موسوى سبزوارى، عبدالاعلى (1404ه.ق). مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسه اهل البیت.
- میبدی، ابو الفضل رشید الدین (1371ش). کشف الأسرار و عدة الأبرار. تهران: امیرکبیر.
- میرجهانى طباطبایى، محمدحسن (1398ق). تفسیر ام الکتاب. تهران: کتابخانه صدر.
- یثربی،سیدیحیی (1379ش). «مبانی معرفت شناسی عرفان سیدحیدرآملی»، ذهن، (شماره 73). صص 159-168. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5,758 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 624 |
||