پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شمارهها | 1,138 |
| تعداد مقالات | 9,758 |
| تعداد مشاهده مقاله | 17,875,807 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,490,972 |
بازتاب کالبدی و فضایی سیاستهای نولیبرالیسم در سکونتگاههای پیراشهر بیرجند | ||
| برنامه ریزی توسعه کالبدی | ||
| دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 29، خرداد 1402، صفحه 73-88 اصل مقاله (1.76 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/psp.2023.66139.2639 | ||
| نویسندگان | ||
| محمود فال سلیمان* 1؛ محمد حجی پور2؛ جواد کریمی پور3 | ||
| 1دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران. | ||
| 2استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران. | ||
| 3کارشناسارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف این تحقیق، بررسی و ارزیابی اثرات کالبدی و فضایی اقدامات اجرایی متأثر از رویکرد سیاستهای نتولیبرال توسط نظام برنامهریزی در سکونتگاههای پیراشهر بیرجند است. از حیث ماهیت و روش توصیفی با رویکرد پیمایشی بوده است و گردآوری دادهها به کمک پرسشنامه و تحلیل آن به وسیله نماگرهای آمار کلاسیک و فضایی انجام شده است. جامعه تحقیق در سطح سکونتگاه مشتمل بر روستاهای پیرامون شهر بیرجند بوده که بر حسب دو عامل فاصله و جمعیت از بین آنها روستاهای نمونه انتخاب شد. به گونهای که ابتدا روستاهای واقع در حریم 15 کیلومتر از لبه شهر بیرجند (محدوده قانونی شهر) انتخاب و سپس آن دسته از روستاهای دارای جمعیتی بیش از 20 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شدند. تعداد اینروستاها 22 سکونتگاه با جمعیت 7739 خانوار بر اساس سرشماری سال 1395 بوده است. حجم نمونه در سطح خانوار، با استفاده از فرمول کوکران با سطح خطای 5/0 درصد 336 خانوار تعیین شده در هر آبادی با تسهیم به نسبت جمعیت آن انتخاب شده است. نتایج نشان داد اقدامات متأثر از رویکرد سیاستهای نولیبرالی توسط نظام برنامهریزی بر تحولات فضایی و کالبدی در پیراشهر بیرجند، در سطح «زیاد» معنادار بوده است. در ادامه آزمون مقایسه میانگین جوامع (آزمون زوجی مستقل) به منظور مقایسه میزان (قدرت و شدت) اثرگذاری سیاستهای نولیبرالی در دو حوزه کالبدی و فضایی صورت گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که میزان اثرگذاری سیاستهای نولیبرالی در دو بعد فضا و کالبد تقریبا یکسان بوده است. همچنین نتایج به دست آمده نشان میدهد با افزایش فاصله از مرکز شهر، تحولات فضایی و کالبدی افزایش می بابد که در این راستا پیشنهادهای اجرایی ارائه شده است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| اقتصاد سیاسی؛ سکونتگاه پیراشهر؛ تحولات کالبدی و فضایی؛ نولیبرالیسم؛ بیرجند | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Physical and Spatial Reflection of Neoliberalism Policies in Urban Peripheral Settlements of Birjand | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahmoud Falsolayman1؛ Mohammad Hajipour2؛ Javad Karimipour3 | ||
| 1Associate Professor, Department of Geography, University of Birjand, Birjand, Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Department of Geography, University of Birjand, Birjand, Iran. | ||
| 3M.A. in Geography and Rural Planning, University of Birjand, Birjand, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The purpose of this research is to investigate and evaluate the physical and spatial effects of executive actions affected by the approach of neoliberal policies in the planning system in the urban peripherals of Birjand. In terms of nature and method, the present study is descriptive with a survey approach. Data collection was done through a questionnaire and data analysis was done using classic and spatial statistics indexes. The research population included the surrounding villages of Birjand city, and the samples were selected according to distance and population. First, villages located within 15 km of the legal boundary of Birjand city were selected, then villages with more than 20 households were selected as samples. The number of samples included 22 settlements with 7739 households based on the 2016 census. The sample size at the household level was selected using Cochran's formula with an error level of 0.5%, which includes 336 households based on the population ratio of each village. The results showed that the actions affected by the approach of neoliberal policies by the planning system on spatial and physical changes in Birjand peripheral were significant at a "high" level. Then, the comparison test of the average of the societies (independent paired test) was conducted in order to compare the degree (power and intensity) of the effects of neoliberal policies in two physical and spatial domains. The results showed that the effectiveness of neoliberal policies in spatial and physical dimensions was almost the same. Also, the results show that as the distance from the city center increases, spatial and physical developments increase, and in this regard, executive proposals have been presented. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Political Economy, Peripheral Settlement, Physical and Spatial Developments, Neoliberalism, Birjand | ||
| مراجع | ||
|
استگر، مانفرد و روی، راوی (۱۳۹۹). نئولیبرالیسم. تهران: نشر لوگوس.
افراخته، حسن (1399). فضاهای پیراشهری: الگوها، عوامل و پسایندها. مجله توسعه فضاهای پیراشهری، 2(1)، 18-1.
افراخته، حسن و افراخته، روشنک (1391). لیبرالیسم نو و تحول اقتصاد روستایی با نگاهی به وضعیت ایران، همایش ملی توسعه روستایی، رشت.
افراخته، حسن و حجیپور، محمد (1392). خزش شهری و پیامدهای آن در توسعه پایدار روستایی(مورد: روستاهای پیرامونی شهر بیرجند). فصلنامه جغرافیا، 11(39)، 159-185.
افراخته، حسن و حجیپور، محمد (1394). اقتصاد سیاسی فضا و تعادل منطقهای ایران. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 4(14)، 110-87.
امیدی، مسعود (1396). در برابر نئولیبرالیسم و جهانیسازی. تهران: نشر گل آذین.
بدری، سیدعلی و اکبریان رونیزی، سعیدرضا (1386). تحلیل روابط کارکردی-خدماتی سکونتگاههای انسانی با استفاده از روش تحلیل شبکه: بخش رونیز. فصلنامه مدرس علوم انسانی، 12(2)، 28-2.
بهرامیکمیل، نظام (1400). فرار از امر سیاسی با نقد نئولیبرالیسم: آیا در ایران نئولیبرالیسم حاکم است؟. فصلنامه پویه، 15 و 16، 188-165.
توحیدفام، محمد و طهرانیزاده، نیلوفر (1388). نولیبرالیسم و همگرایی جهانی. دانشنامه حقوق و سیاست، 11، 85-65.
جمعهپور، محمود (1384). برنامهریزی روستایی، دیدگاهها و روشها. تهران: انتشارات سمت.
جمعهپور، محمود (1391). سکونتگاه نوع سوم راهکاری برای رسیدن به الگوی مناسب سکونت در راستای توسعه. مجله پژوهش و برنامهریزی روستایی، (1)2، 27-1.
جوشنلو، حسین و خانیها، نسرین (1391). نولیبرالیسم و تاثیر آن بر توسعه اقتصادی در نظام جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه جغرافیا، 23(5)، 14-1.
جوشنلو،حسین (1391). نولیبرالیسم و سیاستهای حقوقی اقتصادی نظام جمهوری اسلامی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق اقتصادی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی.
حجیپور، محمد (1399). تحلیل مکانی ـ فضایی سرمایه های معیشتی پیراشهر بیرجند. مجله توسعه فضاهای پیراشهری، 2(2)، 219-197.
دانشپور، زهره (1385). تحلیل نابرابری فضایی در محیط پیراشهری، کوشش در استفاده از رهیافت برنامهریزی مدیریت راهبردی در تهران. نشریه هنرهای زیبا، 28(28)، 14-5.
دانشپور، سیدعبدالهادی، صرافی، مظفر و آشنایی، تکتم (1395). تحولات پیراشهر نشینی در هاله کلان شهری تهران در دوره 1375-1385 خورشیدی به سوی توسعهای سازنده یا گسترشی پراکنده؟. دو فصلنامه نامه معماری و شهرسازی، 16، 33-5.
زاهدمازندرانی، محمدجواد (1372). آزادسازی اقتصادی: آزادی یا ضرورت(پیشگزارشی درباره سمینار آزادسازی و توسعه کشاورزی). مجلهی اقتصاد کشاورزی و توسعه، 6(3)، 55-78.
سجاسیقیداری، حمداله، خیرآبادی، حمید، محمودی، حمیده و حجیپور، محمد (1399). وندالیسم و حس تعلق مکانی در نواحی روستایی پیراشهر بیرجند. مسائل اجتماعی ایران، 11(1)، 122-89.
سعیدی، عباس (1377). مبانی جغرافیای روستایی. تهران: انتشارات سمت.
سعیدی، عباس (1385). روابط شهر و روستا و پیوندهای روستا-شهری: یک بررسی ادراکی. فصلنامه جغرافیا، 2(2)، 91-70.
شیرعلی، اسماعیل (1399). سیاستهای تعدیل ساختاری دولت سازندگی و شاخصهای فلاکت اقتصادی در ایران. فصلنامه جامـعه شناسی سیاسی ایران، 3(10)، 131-106.
طالشی، مصطفی، عزیزپور، فرهاد و دولتی، غلام (1398). تحلیل اثر جریانات فضایی در تحولات کالبدی – فضایی روستاهای پیراشهری، مطالعه موردی: سکونتگاههای روستایی پیرامون کلانشهر کرج، دهستان تنکمان شمالی. فصلنامه مسکن و محیط روستا، 166(38)، 94-79.
فیروزنیا، قدیر، ضیاءتوانا، محمدحسن و رکنالدینافتخاری، عبدالرضا (1386). تبیین فرآیند تحول روستا با بهره گیری از چرخه حیات. فصلنامه برنامهریزی و آمایش فضا، 11(1)، 119-93.
مختاری هشی، حسین (1401). سیاست و فضا: تحلیل نظری تأثیر نئولیبرالیسم بر بحران آب. برنامهریزی و آمایش فضا، 26(1)، ۲۹-۱.
مهدویوفا، حبیباله، رضویان، محمدتقی و مومنی، مصطفی (1388). نقش اقتصاد سیاسی در ساختار فضایی تهران و پیرامون. مجله محیط شناسی، 35(50)، 14-1.
نبیزاده، امیر و حمیدی، کامبیز (1398). نولیبرالیسم و توسعه در ایران. رویکردهای پژوهشی نو در علوم مدیریت، 12(2)، 64-53.
وفاییفرد، مهدی (1384). در جستجوی هویت شهری بیرجند، به اهتمام سازمان ملی زمین و مسکن. تهران: انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی.
هاروی، دیوید (1391). تاریخ مختصر نولیبرالیسم، ترجمه محمود عبداللهزاده. تهران: نشر دات.
هاروی، دیوید (1399). فضاهای نولیبرالسازی، ترجمه مهدی داودی، تهران: نشر ثالث.
Bonnamour, J. (1973). Geographic rurale .Methodes et perspectives du geographie applicable, Masson Paris. Bunnell, T. (2002), Cities for nations? Examining the city-nation-state relation in information age Malaysia, international journal of uban and regional research, 26, 284-298. Douglas, R. R. (1997). Changes in Rural Community well-Bing: A case of the Tobacco-Belt, Southern Ontario, Dissertation Doctor of Philosophy. The University of Guelph. Laquinta, D., & Drescher, A. W. (August 2000). Defining Peri-Urban: Understanding Rural-Urban Linkages and Their Connection to Institutional Contexts. The Tenth World Congress of the International Rural Sociology Association, Rio-de-Janerio. Munck, R. (2005). Neoliberalism and Piorr, A., Ravetz, J. and Tosics, I. (2012). Towards European Policies to Sustain Urban-Rural Futures, Forest & Landscape, University of Copenhagen - LIFE Coordinator of PLURE, p. 5, Available in http://www.plurel.net/images/Peri_Urbanisati on_in_Europe printversion.pdf Simon D., Duncan M.G. and Thompson, D. (2006). Contemporary Perspectives on the Peri-Urban Zones of Cities in Developing Areas, in Volume of The Peri-Urban Interface Approaches to Sustainable Natural and Human Resource Use, First published by Earthscan in the UK and USA in 2006. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 158 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 176 |
||